Đoạn Ái:
Nghĩ – Hiểu – Tập
Hôm nay, ngày 23 tháng 11 năm 2017, tôi muốn nói về tôi.
Chỉ trong
vòng một tháng, giữa tháng 10 và 11, tôi đã trải qua ba chuyến du hành từ miền
Tây Hoa Kỳ, San Jose, đến miền Trung, Dallas, và miền Đông Washington DC. Mỗi
chuyến kéo dài 5 ngày, nhưng thực sự làm tôi hụt hẫng …vì mệt!
Tôi nói về Đất và Nước nơi sinh tôi
ra. Tôi nói về chuyện:
·
Chuyện Môi trường, Thực phẩm, và Y
tế;
·
Chuyện Cộng sản Bắc Việt;
·
Chuyện Trung Cộng triệt hạ nguồn
lương thực bằng cách chận nước sông Cửu Long từ đầu nguồn bằng đập Cẩm Hồng,
Vân Nam;
·
Chuyện TC đầu độc dân tộc Việt qua
thực phẩm nhiễm độc vì có chứa độc chất kích thích (excitotoxins) để tạo ra
“hương vị giết người” (mượn lời tựa quyển sách “The taste that kills” của BS
Russel Blaylock) nhằm mục đích triệt hạ tinh thần chiến đấu của các thế hệ
tương lai của dân Việt sau khi Hán hóa Việt Nam;
· Chuyện CSBV “đu giây” giữa Mỹ và Tây Phương trong trục “Ấn-Thái Bình Dương” với Trung Cộng để còn nước, còn dân và còn mạng; nhưng nếu theo Tàu chắc chắn mất nước, mất đảng, mất dân, và luôn cả mất mạng!
Ngày hôm nay,
tôi dứt khoát tập trung để trang trải, để nói về mình trong suy nghĩ, hiểu và tập
trong “pháp môn” Đoạn Ái. Mùa Thanksgiving năm nay, đối với phong tục tập quán Mỹ
là một Mùa Tạ Ơn, gia đình xum hợp, ăn gà tây, cám ơn các dân tộc bản địa (indigenous
people) nhứt là Dân Da Đỏ giúp những di dân đầu tiên tức là dân tộc Hoa Kỳ hôm
nay ở vùng Đất Hứa Mới.
Còn tôi, sẽ không có gà tây, sẽ không có gia đình
để sum hợp…tôi chỉ có bàn phím và người tình “một mắt” để nói lên
cảm nghĩ và suy tư của một người con Việt xa xứ về ngày Lễ Tạ Ơn nầy.
1-
Tuổi
Capricorn
Tôi tuổi
Capricorn. Theo lịch Tây phương, đây là dấu thứ mười của chu kỳ hoàng đạo, nói lên tất cả
về công việc khó khăn. Người Capricorn đều có tham vọng và quyết tâm: sau cùng họ sẽ đạt được mục
đích mà họ muốn dù có trải qua muôn vàn khó khăn.
Cuộc sống của Capricorn là một “dự án
lớn” cho những người mang tuổi này, và họ thích ứng với hoàn cảnh bằng cách áp
dụng cách tiếp cận thực tế cho hầu hết mọi hành động họ muốn làm và thực hiện. Capricorn cũng thực tế, từng bước một và thực tế và càng
thực tế càng tốt. Người sinh ra dưới ký hiệu Capricorn rất tận tâm với
mục đích mà mình chọn lựa, hầu như đến mức bướng bỉnh. Những
chiến thắng chắc chắn có mùi vị ngọt
ngào nhưng cũng có những đắng cay trong đó …dù mục đích đã đạt được.
Con Dê tượng trưng cho Capricorn. Dê
thích leo lên đỉnh núi, nơi không khí trong lành. Trong tận cùng
của suy nghĩ, Capricorn mong muốn được lên đến đỉnh cao của lĩnh vực được lựa
chọn của người mang tuổi nầy. Không phải lúc nào Dê cũng muốn đi dạo trong công
viên, vì vậy Dê đã bị chảy máu, sức móng, rách tai, đôi khi còn bị tổn thương nặng
nề vì dư luận, vì định kiến, vì “địa phương tính”… trên đoạn đường đời đã trải
qua. Nhưng cuối cùng, Dê cũng “đứng dậy” và đi tiếp. Những đặc tính riêng biệt độc đáo của Dê:
·
Những điểm yếu: - Biết tất
cả - Khó khăn trong tha thứ - Không chấp nhận hạ mình - Mong đợi và chấp nhận điều
tồi tệ nhứt xảy ra cho chính mình;
·
Những điểm tốt: - Luôn tích
cực trong công việc – Biết lắng nghe – Sống với niềm Tin và hướng thượng.
Tất cả những ghi nhận trên được trích
từ các mạng lưới toàn cầu và thấy đúng cho người viết!
2-
Ái
Sau gần tám thập niên (chỉ thiếu một
năm nữa thôi!) hiện diện trên cõi ta bà nầy, cuộc sống cũng đã xuyên qua quá
nhiều “ngả rẽ” (turning point), quá nhiều bước đi gập ghềnh cũng như phẳng phiu.
· Có những lúc
tưởng chừng như yên ả, nhưng thực sự là những luồng sóng ngầm, giông tố chập chùng đang chờ đợi…
· Có những lúc
hầu như tuyệt vọng nhưng rồi …an bình lại hiện đến…
· Và cũng có những
lúc, một mình chiêm nghiệm lại quá khứ đã qua, và chỉ âm thầm sám hối.
Về Vô minh, Đức Phật định nghĩa như
sau: “Và này các Tỷ kheo, thế nào là Vô minh? Này các thầy Tỳ kheo, không biết
rõ về Khổ, không biết rõ về Khổ tập, không biết rõ về Khổ diệt, không biết rõ về
con đường
đưa đến Khổ diệt, đây gọi là Vô minh”.
Mọi cá nhân
hiện hữu đều có “Tự ngã” và thường xuyên cố gắng nuôi dưỡng, phát triển tự ngã
giữa sự thật “Vô ngã”. Chính lối tư duy và hành động này đã nuôi dưỡng Vô
minh và thúc đẩy con người khư khư lấy ý niệm: “Cái
này là của tôi, là tôi, tự ngã của tôi” càng lớn, trong đó chủ
thể nhận thức đã có mặt tác ý lên mọi hành động mà con người biểu hiện ra bên ngoài.
Tất cả cũng do
chính mình,
cũng
do cái tôi còn lùng bùng trong vô minh cho nên mới ra cớ sự. Chính vì vậy, suy
nghĩ về đoạn ái, đã được tôi chiêm nghiệm và tìm hiểu cách đây khoảng 10 năm. Mười năm ngụp lặn
trong những toan tính, trong những cuộc hành trình phức tạp, trong quyết định
chính chắn cũng như cũng không chính chắn và trong một cơn “xúc động và tự ái“ vội
vã…
Để rồi, ngày hôm nay trong cái tĩnh mịch
của đêm thâu, mới thấy chữ “ÁI” cũng chính là
do vô minh tạo dựng!
Chính là do Vô minh cho nên mới có Hành, do Hành mới có Thức, do Thức mới có Danh sắc, từ đó, do Danh sắc mới có Thọ, rồi từ Thọ sinh ra
ÁI. Kết cục,
từ Ái mới nảy sinh ra thất tình, lục dục…Đó là sự vận hành của tất cả Khổ Uẩn trong nhân
gian.
Ái không phải là thực thể tự có và không thể tự nó
vận hành độc lập. Nó càng không phải là bản chất
hay lẽ sống của con người mà chỉ là kết
quả hiện hành của vô minh. Thêm nữa, Ái còn lấy Vô minh làm thức ăn
thức uống, một
khi Vô minh hiện hữu đầy đủ, Ái sẽ hiện hữu đầy đủ. Vì thế, Ái
mang bản chất của sự Vô
minh và Khổ
đau.
Kinh nghiệm của cuộc sống ở
cõi ta bà nầy cho thấy, con người sinh ra để sống với các khát
vọng hạnh phúc không thật và sự thỏa mãn lạc thú với thất tình lục dục. Dục vọng càng bốc cháy thì
con người càng khổ đau không nguôi.
Và,
“Do Vô minh diệt nên Vô minh tận, do Vô
minh tận nên nảy sinh ra ra Thức diệt”.
Sau cùng, đây mới thực sự là sự Đoạn diệt của toàn bộ Khổ Uẩn.
3- Đoạn Ái
Trên thực tế, đã là con người, cũng do lòng ham muốn thỏa mãn “Khát Ái” cho nên vô minh theo đó mà vận hành và dẫn đến sự hình thành các cảnh giới khác nhau, gọi là tam giới: Dục
giới, Sắc giới, Vô sắc giới. Vì vậy, cần phải bước ra khỏi đời sống khát Ái. Đoạn
trừ Ái là đoạn trừ Vô minh.
Nhưng… Vốn làm người, làm sao bỏ được
Khát Ái hay Tham Ái…
Do đó, cần phải Đoạn Ái.
Mà Đoạn Ái phải như thế nào?
Chỉ có một con đường duy nhứt để đoạn
Ái là chính mình
cần có suy nghĩ, thực hành một nếp sống bước ra khỏi thế giới của Vô minh, của lòng khát Ái. Bởi vì, chính Ái luôn trói buộc con người đi vào sự thỏa mãn của
các chấp thủ và chơi vơi trong Khổ uẩn. Thậm chí, Ái còn đưa con người hoài niệm về quá
khứ và mở ra những viễn cảnh tương lai hão huyền, không thực tế.
Một khi con người chế phục Ái sẽ đem lại an nhiên tự tại, tâm trí trở nên thanh tịnh,
sáng suốt để giải quyết các công việc của chính mình, và cho mọi người. Từ đây, Tuệ sẽ phát triển, cuối cùng Ái sẽ không còn có mặt và Vô minh cũng vắng bóng. Con người an trú trong thế
giới an binh của chính
mình.
Đó là chân hạnh phúc.
Một khi đã bước ra khỏi thế giới của
Vô minh rồi, mặc nhiên, chúng ta đang hành trình trong tiến trình Vô ngã vì đã
thoát khỏi lòng khát Ái thì mình không còn chấp thủ mọi hoạt động gây khổ ưu và phiền não cho
bản thân và mọi người.
4-
Tập
Nói đến đây,
qua những sự hiểu và suy nghĩ trên, làm thế nào để Tập đây. Việc nầy,
Người có cá tính của con Dê Capricorn đã hành như thế nào?
Để trả lời: Vẫn còn ở bậc tiểu học trên con đường
tận diệt Vô minh để xóa lòng khát Ái và cuối cùng nhằm tiến tới giai đoạn Đoạn Ái!
Với trình độ nhận thức trên đây, hiện
tại, “mình” vẫn còn quằn quại trong chấp ngã, trong khát Ái, làm
sao tiến dần đến … Vô minh được. Làm sao di chuyển cái “Tôi”
ra khỏi những định kiến, thiên kiến, thoát khỏi hai chiếc hàm thiết làm cho
“con ngựa” chỉ đi theo một con đường định sẳn do Vô minh vẽ ra???
Vẫn biết mọi vật trên đời nầy đều Vô
thường, phải thay đổi và hoại diệt; không vật gì thường hằng dù chỉ
trong phút giây, hay sát na ngắn ngủi. Tôi hiện tại đã không phải
là tôi ở sát na trước đó!
Biết mà sao vẫn để Vô minh dẫn đường?
Đó có phải là
do Duyên
hay Nghiệp kết thành? (Với tôi, Duyên và Nghiệp giống nhau)
Vô ngã là cái
tôi được giải thoát.
Vô ngã là sự giải thoát, tức là xa lìa mọi sai lầm của các
pháp của tâm thức, không bị xúc thọ ái ràng buộc. Và "trong sự giải thoát là sự hiểu biết".
5- Kết Luận
Vẫn biết Vô ngã là khi cái Tôi được
giải thoát.
Vậy mà, làm sao thoát khỏi cái ngã và
thoát khỏi vòng Vô minh qua sự qui kỹ (non-egocentric).
Chỉ còn hình dung được việc tập chú
vào tâm niệm kinh Bát Nhã "Yết đế, Yết đế, Ba la Yết đế, Ba la tăng Yết đế, Bồ đề.
Tát bà ha" để vượt
vòng Vô minh và mang lại sự an bình trong Tâm và Trí…chứ không hề mong cầu được
đi qua…Bờ Giác!
Hôn
nay, trong giây phút thiêng liêng và lắng đọng của ngày Lễ Thượng Ngươn năm Tân
Sửu, một người con Việt sống tha hương xin được cúi đầu tạ tội với Đất Trời,
mang tội bất hiếu với cha mẹ vì không lo tròn hương khói, vun quén mồ mã ở quê
nhà, không cùng chia xẻ nỗi đau vật chất và tinh thần với Bà Con trong nước đang
quằn quại dưới bàn tay vô thần, vô dân tộc, vô tổ quốc của cường quyền hiện tại.
Một
người:
· Thời thơ ấu:
Không biết Quê là gì?
· Thời thanh
thiếu niên: Chỉ biết Quê qua lời kể của Ba Má Anh Chị.
· Thời trưởng
thành: Biết Quê qua nửa vòng trái đất.
· Thời lưu
vong: Biết Quê trong tâm tưởng và trong vô vọng.
Biết đến bao giờ
Tôi mới nhìn lại Quê hương đích thực của tôi đây?
Mai Thanh Truyết
Viết cho ngày Lễ Tạ Ơn 2017
Hiệu đính Tết Tân Sửu - 2021
No comments:
Post a Comment