Kyle Rittenhouse: Thiếu niên Mỹ được tuyên bố trắng án trong vụ giết người tại cuộc biểu tình là ai? Kyle Rittenhouse là một thanh niên người Mỹ, sinh năm 2003 tại bang Illinois, đã trở thành tâm điểm tranh cãi trên toàn nước Mỹ sau vụ nổ súng vào tháng 8 năm 2020 tại thành phố Kenosha, bang Wisconsin. Sự việc xảy ra trong bối cảnh các cuộc biểu tình bùng lên sau khi cảnh sát bắn Jacob Blake, một người da màu, làm dấy lên làn sóng phẫn nộ về vấn đề phân biệt chủng tộc và bạo lực của cảnh sát. Kyle Rittenhouse nổi tiếng khắp nước Mỹ (và thế giới) sau khi liên quan đến một vụ nổ súng chết người trong các cuộc biểu tình ở thành phố Kenosha, bang Wisconsin, vào tháng 8 năm 2020. Vụ việc diễn ra như thế nào? Vào đêm 25 tháng 8 năm 2020, Kyle Rittenhouse, khi đó 17 tuổi, mang theo khẩu súng bán tự động AR-15 và xuất hiện tại cuộc biểu tình. Anh nói rằng mình đến để "bảo vệ tài sản" và "cung cấp hỗ trợ y tế". Trong một loạt sự kiện hỗn loạn, Rittenhouse đã bắn ba người: • Joseph Rosenbaum (36 tuổi) – bị bắn chết. • Anthony Huber (26 tuổi) – cũng bị bắn chết. • Gaige Grosskreutz – bị thương nhưng sống sót. Tất cả đều là người biểu tình. Rittenhouse sau đó bị bắt và bị truy tố với các tội danh nghiêm trọng, bao gồm giết người cấp độ một. Rittenhouse bị buộc tội gì? Cậu bị buộc nhiều tội danh nghiêm trọng, trong đó có: Giết người cấp độ một (mức án cao nhất) - Tàng trữ vũ khí trái phép khi chưa đủ tuổi - Gây nguy hiểm đến tính mạng người khác Phiên tòa và kết quả Phiên tòa xét xử diễn ra vào tháng 11 năm 2021. Rittenhouse tuyên bố hành động của mình là tự vệ, nói rằng anh bị đe dọa tính mạng trong từng trường hợp nổ súng. Sau quá trình xét xử kéo dài, bồi thẩm đoàn đã tuyên bố anh trắng án ở tất cả các tội danh. Dư luận chia rẽ Vụ việc và phán quyết đã chia rẽ dư luận Mỹ sâu sắc: • Phe bảo thủ (đa số thuộc Đảng Cộng hòa): cho rằng Kyle là người hùng, biểu tượng của quyền mang vũ khí và tự vệ theo luật pháp Hoa Kỳ. • Phe tiến bộ (đa số thuộc Đảng Dân chủ): xem vụ án là biểu tượng của phân biệt chủng tộc, quyền lực trắng, và sự thất bại của hệ thống công lý Mỹ. Tại sao vụ việc gây tranh cãi? Vì nó chạm đến nhiều vấn đề sâu xa của xã hội Mỹ: - Quyền sở hữu sung - Luật tự vệ (self-defense) - Phân biệt chủng tộc - Tư pháp hình sự - Vai trò của thanh thiếu niên trong môi trường bạo động Sau vụ án thì sao? Kyle Rittenhouse: • Được một số chính trị gia bảo thủ mời tham dự sự kiện. • Trở thành "biểu tượng" trong giới cực hữu. • Bắt đầu đi diễn thuyết và xuất hiện trên nhiều chương trình truyền hình bảo thủ. • Gợi ý sẽ kiện các hãng truyền thông đã "bôi nhọ" mình. Từ Kyle Rittenhouse đến bài học cho xã hội - Khi công lý bị chia đôi bởi lập trường chính trị Một thiếu niên và một nước Mỹ bị chia rẽ Kyle Rittenhouse – một thiếu niên 17 tuổi vào năm 2020 – đã trở thành biểu tượng gây tranh cãi nhất trong lòng nước Mỹ sau vụ nổ súng làm hai người chết và một người bị thương giữa lúc biểu tình bùng phát tại thành phố Kenosha, bang Wisconsin. Hình các xe bị bọn BLM đốt cháy tại Kenosha, Wisconsin Khi tòa tuyên trắng án hoàn toàn, nước Mỹ chia làm hai nửa: • Một nửa cho rằng đó là chiến thắng của luật pháp – nơi quyền tự vệ được tôn trọng. • Nửa còn lại xem đó là thất bại của công lý – nơi súng đạn và màu da lấn át sự thật và nhân đạo. Không chỉ là một vụ án hình sự, vụ việc Kyle trở thành tấm gương soi vào tâm hồn xã hội Mỹ, nơi mà luật pháp, chính trị, truyền thông và xã hội dân sự đang giằng xé nhau trong một thời đại đầy cực đoan và hoài nghi. Công lý không chỉ là phán quyết Luật pháp Mỹ cho phép quyền sử dụng vũ lực để tự vệ, kể cả khi hành vi đó dẫn đến cái chết của người khác — miễn là chứng minh "có lý do chính đáng để tin rằng tính mạng bị đe dọa". Nhưng câu hỏi xã hội đặt ra là: Tại sao một thiếu niên 17 tuổi lại được phép mang súng bán tự động đến một cuộc biểu tình? Và tại sao hệ thống pháp lý lại xem đó là bình thường, còn hàng triệu người dân thì phẫn nộ? Câu trả lời nằm ở khoảng cách giữa luật pháp trên giấy trắng mực đen và công lý trong lòng người dân. Khi luật pháp không còn mang lại cảm giác công bằng, dù là đúng quy trình, xã hội sẽ mất niềm tin. Và khi niềm tin mất đi, mọi diễn giải đều bị chính trị hóa. Biểu tượng chính trị hóa: Khi công dân trở thành quân cờ Kyle Rittenhouse không chỉ là bị cáo, mà anh trở thành biểu tượng: • Đối với cánh hữu, anh là “người hùng tuổi teen” bảo vệ nước Mỹ khỏi sự hỗn loạn của phong trào biểu tình cực đoan. • Đối với cánh tả, anh là hệ quả của một xã hội tôn thờ súng đạn, nơi luật lệ chỉ bảo vệ người da trắng có vũ khí. Truyền thông đóng vai trò "đổ dầu vào lửa", với các đài thiên tả gọi anh là “kẻ giết người cực hữu” trong khi các đài thiên hữu ca tụng anh như “công dân mẫu mực”. Thế là, thay vì thảo luận dân chủ về vấn đề công lý và trách nhiệm xã hội, người ta biến một thiếu niên thành quân cờ chính trị, và dùng phán quyết tòa án như một chiến thắng hoặc thất bại của phe mình. Bài học cho Việt Nam: Tránh rơi vào cực đoan và im lặng Từ nước Mỹ nhìn về Việt Nam, vụ án Kyle Rittenhouse gợi lên nhiều suy nghĩ: 1. Giới trẻ Việt Nam cần được giáo dục về quyền công dân, về vai trò của luật pháp, biểu tình ôn hòa và giới hạn của hành vi vũ lực, thay vì bị ngăn chặn hoặc làm ngơ. 2. Xã hội cần một nền tư pháp độc lập, minh bạch, có thể giải thích được lý do đằng sau mỗi phán quyết, để không tạo ra "công lý hai tầng", một cho kẻ mạnh, một cho người yếu. 3. Truyền thông cần tránh cực đoan, không dẫn dắt dư luận theo hướng phiến diện mà bỏ qua chiều sâu xã hội và pháp lý. Kết luận: Một xã hội lành mạnh không sợ sự thật, và không sợ đặt câu hỏi Vụ Kyle Rittenhouse là lời nhắc nhở: công lý không thể tồn tại nếu không có niềm tin của người dân, và xã hội dân chủ không thể đứng vững nếu người trẻ không được trao cơ hội hiểu và hành động có trách nhiệm. Qua vụ Kyle, người viết mong mỏi mỗi người trong chúng ta cần tỉnh táo quan sát sự việc đang xảy ra ở Los Angeles từ ngày 6/6 cho đến nay (11/6), bạo động vẫn còn đang tiếp diễn và có nguy cơ lan rộng, đừng vì định kiến đảng phái, hay cực đoan làm mất đi sự khách quan của sự việc. Ở Việt Nam, khi xã hội còn nhiều điều không thể nói, chưa thể biểu tình, và chưa có báo chí điều tra độc lập, bài học từ nước Mỹ không phải là mô phỏng sự hỗn loạn, mà là hiểu được vai trò của minh bạch, đối thoại, và kiểm soát quyền lực để tránh xa cực đoan. Tuổi trẻ Việt Nam cần nên học bài học và rút kinh nghiệm qua trường hợp của Kyle Rittenhouse. Mai Thanh Truyết Viết vì cuộc bạo loạn ở Los Angeles từ ngày 6-6-2025 - …