Hiện tượng truyền tải tâm linh

Huyền bí hay Khoa học?

 

Lời người viết: Sau khi đọc bài viết “Hiện tượng truyền tải – Dowloads”, một người bạn trẻ có “phê” phần kết luận của bài viết :” Hiện tượng truyền tải tâm linh không phải là một hiện tượng huyền bí, mà là biểu hiện tự nhiên của tiến trình tiến hóa ý thức một khi con người học cách lắng nghe thay vì tranh cãi, cảm nhận thay vì chiếm hữu, hợp nhất thay vì phân chia.” Vì vậy, giải thích ngắn gọn dưới đây nhằm góp ý thêm cho … câu chuyện tâm kinh phức tạp và đòi hỏi người đọc với một tâm thức mở.

***

 

Trong bài viết trước, ở phần thảo luận về hiện tượng spiritual downloads, người viết có kết luận:"Hiện tượng truyền tải tâm linh không phải là một hiện tượng huyền bí, mà là biểu hiện tự nhiên của tiến trình tiến hóa ý thức một khi con người học cách lắng nghe thay vì tranh cãi, cảm nhận thay vì chiếm hữu, hợp nhất thay vì phân chia."

Điều nầy có thực sự là đúng không?

Có thể trong một chừng mực nào đó hiện tượng trên cũng là một hiện tượng huyền bi trong giải thích khoa học?

Hiện tượng "spiritual downloads" (hay còn gọi là truyền tải tâm linh) thực sự là một khái niệm khá khó định nghĩa rõ ràng, bởi nó kết hợp yếu tố tâm linh và cảm nhận trực giác. Tuy nhiên, khi đề cập đến ý tưởng rằng đó là "biểu hiện tự nhiên của tiến trình tiến hóa ý thức", nghĩa là muốn nhấn mạnh một khía cạnh rằng sự "truyền tải" này có thể là kết quả của sự thay đổi trong cách con người tiếp nhận và hiểu thế giới, thông qua sự nâng cao khả năng tự nhận thức và cảm nhận sâu sắc hơn về bản thân và vũ trụ.

Còn nếu nhìn dưới góc độ khoa học, có thể đúng khi cho rằng trong một số trường hợp, hiện tượng này có thể có yếu tố huyền bí hoặc siêu nhiên, và việc giải thích theo hướng khoa học có thể không hoàn toàn lý giải được mọi khía cạnh của nó. Ví dụ, trong tâm lý học, sự "truyền tải” này có thể là sự kết hợp giữa trạng thái tâm trí siêu tập trung (chẳng hạn như trong thiền hoặc các trạng thái nhập định) và việc "mở rộng" nhận thức, giúp con người cảm nhận hoặc tiếp nhận thông tin từ những nguồn bên ngoài bản thân mà khoa học hiện nay chưa giải thích rõ ràng.

Cũng có thể hiểu khái niệm "truyền tải tâm linh" được hiểu rộng hơn, là một trải nghiệm thần bí, nhưng các nhà khoa học và nhà tâm lý học cũng đã khám phá ra những yếu tố tiềm ẩn trong đó bằng cách sử dụng các  sinh học và nhận thức. Thay vì hoàn toàn mang tính thần bí hay khoa học thuần túy, hiện tượng này có thể được xem là sự giao thoa giữa trải nghiệm chủ quan và phần hành thần kinh (subjective experience and neurological function). 

Diễn giải thần bí: Theo quan điểm thần bí, chuyển tải tâm linh là những trải nghiệm trực tiếp năng lượng hoặc siêu việt, cung cấp kiến ​​thức hoặc hiểu biết trực tiếp, không qua trung gian.

Các đặc điểm chính của quan điểm này bao gồm:

• Nguồn thông tin: Kiến thức được cho là đến từ một nguồn vượt ra ngoài ý thức, thường được gọi là "quyền năng cao hơn", "ý thức tập thể" hoặc chính vũ trụ.

• Những tia sáng trực giác: Nhiều người mô tả quá trình này là một luồng thông tin, sự sáng tỏ hoặc hiểu biết đột ngột, tự phát, vượt qua quá trình học tập thông thường hoặc xử lý logic.

• Siêu việt: Trải nghiệm này thường bao gồm cảm giác kết nối hoặc hợp nhất với vũ trụ và có thể dẫn đến sự chuyển đổi cá nhân sâu sắc và sự bình yên trong cảm xúc.

Về phần huyền bí, nhiều người tin rằng hiện tượng này có thể liên quan đến những trạng thái ý thức cao hơn, những kết nối vô hình với vũ trụ hoặc với các “tương tác vô hình” vượt ngoài hiểu biết thông thường. Dù vậy, khi chúng ta tìm cách hiểu nó qua lăng kính khoa học, sẽ có những yếu tố có thể giải thích qua các nghiên cứu về thần kinh học, tâm lý học, hay thậm chí là những lý thuyết về "ý thức toàn cầu" (global consciousness).

Tóm lại, hiện tượng spiritual downloads có thể vừa có yếu tố huyền bí, vừa có thể được giải thích theo tiến trình phát triển ý thức, tùy thuộc vào cách chúng ta nhìn nhận và tiếp cận vấn đề này.

Cung cách chúng ta hiểu về hiện tượng "truyền tải tâm linh" phụ thuộc rất nhiều vào lăng kính nhận thức mà ta sử dụng:

Nếu bạn nhìn nó theo góc nhìn huyền bí (mystical): Hiện tượng downloads có thể được xem là một sự tiếp nhận tri thức từ các cõi vô hình, như từ linh hồn, các thực thể tâm linh, vũ trụ, Thượng Đế, hay nguồn năng lượng tối cao nào đó. Những ai theo con đường tâm linh hoặc thần bí thường mô tả cảm giác này như một sự "mở kênh" (channeling) hoặc "được ban thông điệp" từ một nguồn thông tin vượt ngoài cá nhân. Thí dụ:

-        Nhà huyền bí học (mystic) nhận "thông điệp" trong trạng thái thiền sâu.

-        Người nghệ sĩ sáng tác một bản nhạc mà họ cảm thấy "không đến từ bản thân mình", như thể có một nguồn cảm hứng bên ngoài "tải" vào họ trong một “phút xuất thần”.

Nếu bạn nhìn nó theo góc nhìn khoa học – tâm lý – nhận thức: Hiện tượng này có thể được lý giải là kết quả của:

-        Hoạt động của tiềm thức do não bộ tiếp nhận, tổng hợp và biểu hiện tin tức đã được lưu trữ nhưng chưa ý thức được cho đến khi xuất hiện trong trạng thái thư giãn hoặc tập trung cao.

-        Trạng thái thay đổi của ý thức (altered states of consciousness), giống như trong thiền định, mơ, hoặc trạng thái “dòng chảy” (flow), nơi tư duy thông thường được "gác lại" và có những kết nối sâu sắc hơn giữa các vùng trong não.

-        Tính sáng tạo đột phá (insight) là khi não bộ bất ngờ kết nối những mảnh kiến thức rời rạc để tạo thành một hay chuỗi ý tưởng mới, cảm giác như "nó từ đâu đó đến".

-        Tâm lý học Nhận thức và Jung: Nhận thức trực quan cho rằng "truyền tải xuống" có thể là một dạng nhận thức trực quan hoặc sáng tạo, trong đó não bộ nhanh chóng kết nối thông tin và các khuôn mẫu được lưu trữ ở tầng tiềm thức dẫn đến khoảnh khắc "aha" đột ngột, có ý thức. (Intuitive cognition: The "downloads" may be a form of intuitive or creative cognition, where the brain rapidly connects stored information and patterns on a subconscious level, resulting in a sudden, conscious "aha" moment). Lý thuyết về vô thức tập thể (collective unconscious) của Carl Jung cho rằng tất cả con người đều chia sẻ một kho tàng hình ảnh và ý tưởng nguyên mẫu được thừa hưởng, phổ quát. Những gì được trải nghiệm như một "truyền tải xuống" có thể là một sự tiếp cận có ý thức đột ngột vào kho thông tin sâu sắc, được chia sẻ này.

Các khuôn khổ khoa học và tâm lý học xem những trải nghiệm này không phải là sự tải xuống bên ngoài mà là những trạng thái phi thường của nhiệm vụ năng nhận thức và thần kinh bên trong.

Các trải nghiệm tâm linh, như thiền định, có liên quan đến những thay đổi trong hóa học thần kinh của não, chẳng hạn như tăng sóng não alpha và theta liên quan đến trạng thái thư giãn sâu, tĩnh lặng và sáng suốt ...

                              Tổng hợp các quan điểm

Quan điểm thần bí và khoa học không loại trừ lẫn nhau mà cung cấp các khuôn khổ khác nhau để hiểu cùng một sự kiện nội tâm.

-        Quan điểm thần bí mô tả trải nghiệm chủ quan, cảm giác sâu sắc, ý thức kết nối và sự thấu hiểu mang tính chuyển hóa (derivation).

-        Quan điểm khoa học cố gắng giải thích các cơ chế thần kinh, hóa học và tâm lý đằng sau trải nghiệm đó.

Sự tổng hợp này cho thấy rằng trong khi thực tế chủ quan của "sự truyền tải xuống về mặt tinh thần" là không thể phủ nhận đối với những người trải nghiệm nó, thì quá trình này lại được trung gian và chịu ảnh hưởng bởi các hệ thống phức tạp và mạnh mẽ của não bộ.

Tóm lại, tùy thuộc vào cách chúng ta nhìn nhận và tiếp cận vấn đề này, hiện tượng trên không nhất thiết phải hoàn toàn là huyền bí hay hoàn toàn là khoa học. Mà có thể nó vượt lên ranh giới giữa hai bên, và điều đó phụ thuộc vào:

-        Trình độ phát triển ý thức và “mở chân tâm” của người trải nghiệm.

-        Tính cách quy chiếu và phản hồi mà người đó dùng để giải thích trải nghiệm cũng như trải nghiệm và phản ứng trong tư thế hay cung cách duy vật hay tâm linh.

-        Và mục đích mà người đó gán cho hiện tượng nhằm hiểu biết bản thân, để kết nối với vũ trụ, hay để sáng tạo nghệ thuật, v.v.

Tất cả đều do “sự khép mở” của chính bản thân mà thôi!

Mai Thanh Truyết

Đường về Chân tâm

Houston – Tháng 10-2025