Phát biểu nhân ngày Ra Mắt sách “Một góc nhìn về chiến tranh mậu dịch Mỹ - Trung và hệ quả đến Việt Nam” ngày 16/4/2022 tại Houston:

Tương lai Việt Nam dưới mắt các tác giả tác giả

Thưa Quý Vị,

Trước mắt Quý vị là quyển sách với tựa đề vừa nêu do ba tác giả Nguyễn Phi Hiệp, Nguyễn Bá Lộc và Nguyễn Văn Chữ, cùng đóng góp nội dung hết sức phong phú cho chuỗi biên khảo đan kẽ nhau giữa chủ đề Mỹ - Trung và Việt Nam chập chùng trong muôn trùng dây mơ rễ má qua cuộc chiến mậu dịch giữa hai đại cường.

Xin đi ngay vào vấn đề. Như đề tựa cuốn sách:”Một góc nhìn về chiến tranh mậu dịch Mỹ-Trung va hậu quả đến Việt Nam”, trong suốt 14 Chương đầu tiên, ba tác giả lần lượt phân tích từng chiến lược kinh tế của Trung Cộng, hướng đi của Hoa Kỳ; để rồi, từ đó suy ra nhiều hệ lụy ảnh hưởng đến Việt Nam qua cuộc thương chiến của hai đại cường.

Xin nhường phần trao đổi nầy giữa Quý vị và chủ tọa đoàn trong phần thảo luận. 

Riêng người viết trong phần phát biểu hôm nay xin được chia xẻ về “một vài lối rẽ có thể của Việt Nam và các vấn đề tiềm ần” mà tác giả ghi lại trong phần kết luận nhằm định hướng cho tương lai của Việt Nam.

Bây giờ xin được đi vào đề…

Thưa Quý vị,

Ngay trong Chương 7 “Tại sao bây giờ cuộc chiến (mậu dịch Mỹ - Trung) mới xảy ra”, ba tác giả đã hé ra ngay cho người đọc “luận đề” của quyển sách. Đó là:”Hầu như toàn bộ những dòng biên khảo nầy đặt trọng tâm vào cuộc thương chiến Mỹ-Trung và hệ quả đền Việt Nam...” Để rồi, đưa đến lối ra của Việt Nam trong phần kết luận, đúc kết những hệ quả và đề nghị  một…lối thoát cho quê hương.

Xin nói ngay, kết luận đó là:”Nếu tôi là anh thì tôi sẽ không đi đến Đó từ Đây”. Và Đó hay Đây, các tác giả đã lần lượt nêu ra trong hai Chương 15 và 16, để từ đó bỏ lững… để cho người đọc quyền lựa chọn cái Đó và cái Đây theo cảm quan của mình. Đây chính là lối trình bày kết luận “đóng” và “mở” rất thú vị và độc đáo của các tác giả!

Có những câu hỏi mở như:

·       Tại sao chủ nghĩa Tư bản – kinh tế thị trường thất bại?

·       Tạo ra khoảng cách giàu nghèo ngày càng cách xa ra…

·       Tại sao chủ nghĩa Xã hội – kinh tế chỉ huy thất bại?  Thành hình do bóc lột, độc quyền, chiếm đoạt nhằm đào tạo một lớp tư bản mới.

·       Một Chủ nghĩa dung hòa trong tương lai, một trật tự chính trị - kinh tế - văn hóa mới nhằm ổn định trật tự xã hội rất cần thiết cho tương lai toàn cầu.

·       Việt Nam hiện đang nằm trong thế chiến lược của tòan cầu hóa và nằm trong gọng kềm Tư bản – Xã hội cần phải vượt thoát, cần chuyển hóa chủ nghĩa xã hội theo định hướng kinh tế thị trường thành một chủ nghĩa dân tộc qua những nét văn hoá đặc thù của dân tộc.

Đó chính là những câu hỏi tương đối khó trả lời về vị trí Việt Nam giữa hai gọng kềm Mỹ - Trung. Việt Nam một quốc gia mảnh mai hình chữ S nằm trên hải lộ Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương qua nhiều thế kỷ đã thu hút sự chú ý của các cường quốc đang tranh giành ảnh hưởng kinh tế và chính trị trong khu vực. Đường bờ biển dài khoảng 3.400 km tất nhiên là một tiếp nối cho tuyến đường vận chuyển hàng hóa trên biển nhộn nhịp nhất thế giới. Đó là Việt Nam, có chung đường biên giới trên đất liền dài 1.281 km với Trung Cộng qua chin tỉnh địa đầu. Quốc gia sau nầy là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, với thương mại hàng hóa song phương đạt 117,6 tỷ đô la trong 11 tháng năm 2020, theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế. Khi ngành sản xuất phát triển, nhập cảng từ TC, tăng 50% từ năm 2014 đến năm 2019. Đối lại, Hoa Kỳ là thị trường xuất cảng hàng hóa đơn lẻ lớn nhất của Việt Nam, với doanh thu 49 tỷ đô la trong chín tháng tính đến tháng 11, 2020.

•         Thặng dư thương mại ngày càng tăng với Hoa Kỳ khiến Việt Nam phải chịu các loại thuế quan mà chính quyền Trump đã áp đặt lên TC.

•         Dòng chảy trùng lặp của các sản phẩm xuất xứ từ TC như nhôm và gỗ dán, được chuyển hướng về phía nam qua biên giới và dán nhãn giả "Sản xuất tại Việt Nam" để tránh thuế của Hoa Kỳ, đang tiếp tục căng thẳng quan hệ của Hà Nội với Washington.

•         Ngược lại, cán cân thương mại âm so với TC khiến cho Việt Nam ngày càng thâm thụt ngân sách quốc gia và ngày càng lệ thuộc vào TC nhiều hơn nữa, nhứt là nguyên vật liệu sản xuất.

Từ những câu hỏi mở trên nảy sinh ra thêm vài câu hỏi được đặt ra là:

·       Việt Nam ngày nay có phải là nước cộng sản hay không?

Trả lời rằng: Có và Không. Không là vì Việt Nam đã mở cửa và giao thương với thế giới bên ngoài. Và Có là vì tất cả các cơ quan của chính phủ Việt Nam đều do Đảng Cộng sản kiểm soát. Hầu hết những người được chính phủ bổ nhiệm là thành viên của đảng.

·       Mối quan hệ giữa Việt Nam và Trung Cộng hiện nay như thế nào?

Ngày nay, TC là thị trường nhập khẩu lớn nhất và thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam, trong khi Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của TC trong ASEAN và là đối tác thương mại lớn thứ 8 nói chung. Thương mại hai chiều đạt 106,7 tỷ USD vào năm 2018, gấp 3.300 lần so với năm 1991.

·       Việt Nam có thích Hoa Kỳ không?

Theo Trung tâm Nghiên cứu Pew, một cuộc khảo sát vào năm 2015, 40 năm sau khi Chiến tranh Việt Nam kết thúc, cho thấy 76% người Việt Nam có quan điểm “thuận lợi” về Hoa Kỳ, con số này thậm chí còn cao hơn 89% ở “những người có học vấn cao hơn. Đó là một trong những tỷ lệ phần trăm cao nhất so với bất kỳ quốc gia nào được đưa vào cuộc thăm dò.

Vì vậy, quả thật Việt Nam đang ở giữa hai ngã đường.

Khả năng đi dây kinh tế của Việt Nam giữa các đối cực như TC và Tây phương trong quá khư đã đưa đất nước từ nghèo đói sau chiến tranh đến thành công qua kinh tế toàn cầu. Việc mở nhà máy của Intel Corp., LG Electronics Inc., Samsung Inc. v.v… và các công ty đa quốc gia khác đã biến quốc gia này trở thành một trung tâm sản xuất quan trọng, giúp tạo ra một tầng lớp trung lưu gia tăng.

Hiện tại, quan hệ TC - Việt Nam đang xấu đi do các hành động khiêu khích của Bắc Kinh, và Hà Nội đã có chỉ dấu báo hiệu một sự thay đổi liên minh với Mỹ có thể xảy ra. Mặc dù vậy, Việt Nam có thực sự đi theo và kết ước với liên minh mới được hay không, còn phụ thuộc vào kết quả của Đại hội Đảng thứ XIII sẽ diễn ra vào ngày 25/1/2021 đến 2/2/2021 tới đây (sách viết xong trước khi ĐH Đảng xảy ra).  Và sự dằn co nầy khiến cho Việt Nam hiện đang bị một sức ép rất lớn và bị cuốn hút vào cuộc chiến giữa hai đại cường.

Mặt khác, Hà Nội vẫn giữ thái độ dè chừng với TC, vì cũng phải xem xét sự thất bại về ngoại giao và kinh tế của việc liên kết chặt chẽ hơn với Washington. Việt Nam đã từng duy trì mối liên kết kinh tế gắn bó với TC trong một thời gian dài, cho nên, việc xoay trục qua hướng Mỹ có thể làm cho các nhà đầu tư TC sợ hãi và rút lui khỏi Việt Nam!

·       Và quan trọng hơn cả, Việt Nam vẫn còn nghi ngờ việc Hoa Kỳ sẽ đến giúp để bảo vệ Việt Nam nếu một cuộc xung đột lớn nổ ra ở Biển Đông hay không?

·       Có thêm một câu hỏi nữa là người Mỹ và chánh phủ Hoa Kỳ nghĩ gì về Việt Nam và vị trí chiến lược của Việt Nam ở Thái Bình Dương?

Câu hỏi sau cùng được GS Nguyễn Chữ đã trả lời như sau qua nhận xét về suy nghĩ của TT Nixon năm 1967, như sau:” Trong quá trình giải thích quan điểm của mình, “với tư cách là một công dân” Mỹ, ông Richard M. Nixon đã đưa ra các nhận định sau đây:

·       Thứ nhất, có dấu hiệu cho thấy sự hoài nghi của tất cả các chủ thuyết hay giáo điều cũ vì chúng đã trói buộc nhiều tư duy và chính phủ; do đó, các chính quyền không cộng sản tại Á Châu đang tìm giải pháp có thể giải quyết vấn đề thay vì giải pháp phù hợp với các chủ thuyết hay giáo điều định trước. Và hầu hết các chính quyền này nhận thức một nguy hiểm chung và biết nguồn góc của nó là từ Bắc Kinh.

·       Thứ hai, một trong các hành động nổi bật nhất ngay sau đệ nhị thế chiến là các đế quốc đã trả độc lập cho các thuộc địa và các khẩu hiệu mà các quốc gia mới được độc lập dùng để đổ lỗi cho các đế quốc cho những khó khăn và trở ngại của quốc gia đã không còn được giới trẻ chấp nhận như thế hệ cha ông của họ trong những ngày tháng sau đó. Bởi vì họ không biết hay gặp một “đế quốc” nào trong cuộc đời của họ, cho nên các khẩu hiệu này không thuyết phục được họ, và giới trẻ còn cho đây là một luận cứ chạy tội hay trốn trách nhiệm đối với những khó khăn hiện tại trong xã hội. Do đó, nếu không hài lòng với những gì họ cảm nhận, họ sẽ quy trách nhiệm cho các lãnh đạo hiện thời.

·       Thứ ba, “con người,” trong ý nghĩa rộng nhất là “dân tộc”, đã trở thành tập thể để được phục vụ chứ không phải để xử dụng.

·       Thứ tư, không phải cơ cấu của tất cả chính quyền không cộng sản tại Á Châu, được tổ chức theo, hay phù hợp hoặc thích nghi với thể chế dân chủ lập pháp với ba quyền phân định, thật ra thì họ rất khác biệt với thể chế này. Hơn nữa, Mỹ phải hiểu rằng hệ thống chính trị vô cùng phức tạp và vô cùng tiến bộ mà phương Tây phải mất nhiều thế kỷ để triển khai và hoàn chỉnh có thể không là một thể chế tối ưu cho các quốc gia, với văn hóa và truyền thống rất khác biệt, và đang ở giai đoạn phôi thai trong quá trình phát triển của họ. Ông Nixon cho rằng vấn đề quan trọng ở đây là các chính phủ đang thực thi những chính sách theo kế hoạch, có ý thức, và cân nhắc để mang đến tự do, giàu mạnh; gia tăng sự chọn lựa, và bao gồm nhiều cá nhân và tổ chức vào quá trình điều hành quốc gia.

          Và sau cùng, Ông và Mao Trạch Đông, đưa đến Thông cáo chung Thượng Hải      (the Shanghai Communiqué) đã được công bố vào  ngày 28 tháng 2 năm 1972 tại       Thượng Hải”. Sau đó, Nixon thậm chí còn đề cập đến Ấn Độ là một thành viên có          thể của một liên minh khu vực chống TC. Rõ ràng là vào năm 1972, TT Nixon đã    hình dung được chiến lược bao vây TC bằng trục Ấn Độ - Thái Bình Dương     ngày          hôm nay, 2021.

Và suy nghĩ về điều trên, GS Nguyễn Chữ kết luận:” Trên địa bàn quốc tế, khi Hoa Kỳ tạo dựng một trật tự thế giới mới đã giúp các nền kinh tế của đồng minh trở nên thịnh vượng và ổn định, Hoa Kỳ cũng vô tình gia tăng khả năng để đồng minh thành kẻ “phá đám (spoilers)” khi Hoa Kỳ  trừng phạt Trung Cộng trong các cuộc tranh giành bá quyền. Liên minh châu Âu và Trung Cộng vừa kết thúc các cuộc đàm phán về Hiệp định toàn diện về đầu tư (The Comprehensive Agreement on Investments - CAI), sau bảy năm đàm phán. Dù CAI không là một hiệp thương tự do mậu dịch nhưng là hành vi của kẻ phá đám. Ý (Italy) mở rộng vòng tay sằn sàng hợp tác với Trung Cộng trong chương trình BRI, vào tháng 3 năm 2019, là một thí dụ khác.”

Thấy được quan điểm của Hoa Kỳ, thử hỏi, Việt Nam với một tâm cảm như trên, liệu có hành động theo ngôn ngữ cứng rắn mà các nhà chiến lược quốc phòng đưa ra hay không?

Thưa Quý vị,

Trong suốt 76 năm qua ở Bắc Việt và 46 năm ở Nam Việt, CSBV đã cai trị đất nước và dân tộc Việt bằng sức mạnh, bằng đàn áp, bằng bóp nghẹt sức sống của người dân, xóa bỏ căn tính căn bản của tộc Việt là ‘gia đình’; vì vậy, họ thất bại và bị cả dân tộc ruồng bỏ, bất hợp tác.

Từ những thất bại trong việc tạo dựng hay cai trị một quốc gia liệt kê trên cho chúng ta thấy rõ rằng:

Việc cai trị một dân tộc bằng sức mạnh, bằng vũ lực, đi ngược lại “bản sắc dân tộc, văn hóa dân tộc” của quốc gia bị cai trị, chắc chắn sẽ đi đến thất bại mà thôi!

Vì vậy:

Trong trường hợp Việt Nam qua sự cai trị của người “Tàu” trong suốt chiều dài lịch sử, có một yếu tố lớn khác tác động đến việc kiến tạo căn tính quốc gia là “chứng lãng quên lịch sử” - “historical amnesia”. Sở dĩ, dân tộc Việt còn tồn tại cho đến ngày nay vì vẫn còn nhớ ‘hoài’ ngàn năm nô lệ từ một “tội ác lịch sử” – original crime do người “Tàu” gây nên, vì vậy mới tồn tại được!

Qua những suy nghĩ trên, việc chọn lựa hướng đi cho tương lai Việt Nam không thể bỏ qua yếu tố căn tính dân tộc nầy.

Chúng ta cần nên nhớ, hơn bao giờ hết, người Việt Nam, dù ở hài ngoại hay trong quốc nội, cần phải trực diện với một thực tế tàn nhẫn và phũ phàng: Trung Cộng, với mộng bá quyền sẽ không bao giờ rời bàn tay nhám nhúa khỏi Việt Nam. Ngoài ra, Mỹ cũng như bất cứ đồng minh nào luôn luôn đặt quyền lợi của họ lên trên hết, Việt Nam phải cảnh tỉnh. Và đồng minh thì chỉ là giai đoạn, nên phải thấy lúc nào ta cần đồng minh nào và dung hòa quyền lợi của đồng minh nào cần cho đất nước và dân tộc.

Chỉ còn con đường duy nhứt là tự chủ và độc lập dân tộc và trở về với căn tính dân tộc.

Và, muốn trở về với căn tính dân tộc, cần phải định hình lại cho Việt Nam mà chúng ta thấy bàn bạc trong suốt quyển sách mà ba tác giả trình bày xuyên suốt trong phần kết luận như sau:”Tất cả những cải sửa cần thiết cho Việt Nam có thể tiếp tục hội nhập vào cộng đồng thế giới và phát triển kinh tế đều tùy thuộc tuyệt đối vào khả năn bài trừ tham nhũng mà tham nhũng là kết quả tất nhiên của độc quyền chính trị và chính sách công sản. Trong khi đó tôn trọng nhân quyền, bao gồm công đoàn độc lập và các quyền căn bản khác của con người đòi hỏi bởi hai hiệp thương thuộc thế hệ mới mà Việt Nam đã ký kết : CPTPP và EU-VFTA. Khó khăn trong hai lãnh vực nầy mang tính di truyền hay DNA của chủ nghĩa cộng sản nên sẽ vô cùng khó khăn cho chính phủ và đảng CSVN với chính sách công hữu đất, để thực thi và tuân thủ mà không thay đổi DNA của chính quyền và đảng cộng sản”… Để rồi sau cùng đưa đến kết luận là Việt Nam cần phải định hình quốc gia qua: - Chính sách giáo dục, -  Định hình thể chế, - Chính sách ngoại giao.”

Sau cùng các tác giả gợi ý cho Việt Nam về khái niệm Phần Lan hóa, mô tả hiện tượng xảy ra khi một quốc gia nhỏ, do sống kề cận với một láng giềng lớn và hung hăng là Nga Sô, cho nên chấp nhận giảm chủ quyền của mình, đặc biệt là trong chính sách đối ngoại để duy trì độc lập một cách tương đối. Nhưng thử hỏi, trong hiện tình thời sự hôm nay, qua cuộc chiến giữa Nga Sô và Ukraine đang diễn ra, hiệu ứng Phần Lan có còn là một thực tế nữa hay không khi chánh phủ Phần Lan đang xin vào Liên hiệp Âu châu – EU để được bảo vệ?

Thưa Quý vị,

Qua suốt 16 Chương, cuối cùng các tác giả tin tưởng tuyệt đối rằng:”Khi cơ hội cho tái định hình Việt Nam đến, chỉ có dân tộc Việt Nam mới thực sự hiểu được khát vọng của người Việt Nam và có quyền quyết định vận mạng quốc gia; và, cũng chính dân tộc Việt Nam sẽ được hưởng hay gánh chịu hậu quả, ngay cả khi bị đổ máu vì các chọn lựa của mình”.

Hy vọng những suy nghĩ và tâm huyết của ba tác giả Nguyễn Văn Chữ, Nguyễn Phi Hiệp và Nguyễn Bá Lộc được những người cộng sản Việt Nam tiếp nhận và suy gẫm ngõ hầu mở ra một sinh lộ cho Việt Nam trong tương lai.

Muốn làm được vậy, CSBV cần phải:

* Chối bỏ tâm thức nô lệ Tàu đã in sâu trong trí não của người CS BV.

Một khi vết tích của luồng tư tưởng trên được xóa sạch, người CSBV có thể từ đó nhận thức được “bản lai diện mục” của một dân tộc nhân hậu, ôn nhu trước mọi tình huống, cư xử với nhau với tình đồng loại, đồng chủng, không phân biệt “chỉ có sĩ phu Bắc Hà mới biết lý luận” như tuyên bố của NP Trọng.

Có được như vậy, con đường tự chủ và độc lập dân tộc sẽ hé mở báo hiệu một tương lai rực rỡ cho dân tộc Việt như dưới triều đại Đinh Lê Lý Trần.

Hỡi những người cộng sản Việt.

Chủ nghĩa cộng sản không tưởng đã cáo chung rồi.

Chỉ còn con đường duy nhứt phải chọn là:”Việt Nam trong gọng kềm Tư bản – Xã hội chủ nghĩa ngày hôm nay cần phải vượt thoát, cần xóa bỏ chủ nghĩa xã hội theo định hướng kinh tế thị trường thành một chủ nghĩa dân tộc qua những nét văn hoá, phong tục đặc thù, và trở về với căn tính dân tộc nguyên thủy của con dân Việt tộc”.

Cám ơn Quý vị đã lắng nghe.

Mai Thanh Truyết

Houston 16/4/2022