Tương Lai Trong Hồi Tưởng

Tựa đề bài viết nầy dựa theo một quyển sách của một nhà văn Nhật bản, Tanaka, ấn bản tiếng Anh. Tôi thấy quyển sách trên trong Phân khoa Kiến trúc của Đại học Washington, St Louis, Missouri trong chuyến viếng thăm thành phố nầy. Quyển sách đề tựa Nostalgic Future. Tuy chỉ đọc sơ qua lời tựa nhưng tôi đã nhìn thấy viễn kiến của tác giả là dụng tâm nhìn lại quá khứ để vẽ ra một tương lai áp dụng trong ngành kiến trúc.

Do đó, cũng có thể nói đề tựa Việt cũng có thể là “Nhớ về quá khứ để chuẩn bị cho tương lai”, hoặc “Nhìn quá khứ, Thấy tương lai”. Điều nầy rõ ràng áp dụng cho từng quốc gia, để từ đó nhận diện ra nền văn minh, văn hóa của mỗi dân tộc qua chiều dài lịch sử của mỗi nơi.

Trong gần 3 tháng qua, tôi đã từng chu du qua nhiều tiểu bang, California, Nevada, Arizona, New Mexico, Texas, Arkansas. và Missouri, một chặng đường dài hơn 7.000 dậm, để từ đó chiêm nghiệm ra một vài suy nghĩ về con người, dân tộc, và nhứt là nhìn về…chính tự thân. Mỗi nơi để lại nơi tôi nhiều dấu ấn về thời gian, văn minh của từng dân tộc đã từng hiện hữu trên những vùng nầy, cũng như phong cảnh hết sức đặc thù của một đất nước đa dạng như Hoa Kỳ.

Tại bảo tàng viện Getty, Santa Monica, CA, tôi thấy được sức mạnh của Hoa Kỳ qua sự phục vụ cộng đồng hay “trả lại” cho quốc gia nhưng gì người dân đã thừa hưởng được từ đất nước sinh ra mình hay cưu mang mình. Đó là lòng từ thiện và sự cống hiến trở lại. Nhiều nhà tỷ phú đã đóng góp và để lại một kho tàng vô giá qua hàng chuỗi bảo tàng viện về con người, về văn minh và lịch sử. Hệ thống chuyên chở lên đỉnh đồi bằng xe điện kéo, chỗ parking xe, lệ phí vào các bảo tàng viện, … Tất cả đều miễn phí cho người thăm viếng.  

Có đi đây đi đó mới thấy thiên nhiên ưu đãi cho đất nước tạm dung nầy (tuy là tạm dung nhưng phần đông chúng ta, (cảm nghĩ chủ quan cho người Việt) đã sống trong đó như…một người khách trọ vô tình!).  Đến Albuquerque, New Mexico, chúng ta mới thấy tuyệt vời với ánh “rán hồng hoàng hôn” phản chiếu lên bầu trời xanh lơ và tỏa rộng về những mesa (phần bằng phẳng của dãy núi đối diện bao bọc toàn thành phố. Chúng ta sẽ thấy ánh hồng chiếu rọi cả vòng cung thật lớn bao bọc cả thành phố nầy. Và vòm chân trời thẳng tắp chia ra ranh giới rạch ròi giữa mây và rán hồng.

Còn nhiều hơn nữa ở New Mexico, thành phố Santa Fe là một thành phố xưa nhứt của Hoa Kỳ với di tích của những căn nhà đầu tiên từ năm 1726 cũng như ngôi nhà thờ cổ xưa được xây cất hoàn toàn bằng gỗ và không có cây đinh, móc sắt nào cả! Tất cả vẫn còn sừng sững cùng tuế nguyệt sù sau hàng vài thế kỷ. Đi về hướng Nam gần giáp biên giới tiểu bang Texas, ta sẽ thấy vùng White Sands với hàng trăm ngàn mẫu cát trắng tạo dựng bằng những sinh vật, cây cỏ thoái hóa từ hàng ngàn năm trước. Qua thời gian những lớp đá vôi và gypsum (thạch cao- magnesium) biến thành những đụn cát (dune) mịn màng nhưng không di chuyển như những đụn cát biển ở quê hương, vì cây cỏ, nhiều rặng xương rồng nằm rải rác trên các đụn cát mênh mông nầy.

Nếu hồi tưởng lại trong một sát na, ta sẽ chùng lòng khi thăm viếng nơi đây.

Vì sao?

Quê hương mình cũng có những đụn cát vàng chạy dài từ Cam Ranh xuống Phan Thiết. Và những đụn cát trên di chuyển theo từng làn gió và theo mùa. Tôi vẫn yêu quê hương tôi nhiều lắm.

Trên bước đường ngàn dặm, ta sẽ còn thấy nhiều nơi danh lam thắng cảnh, nhưng ở thành phố cổ St Louis tại Missouri, nơi có Đại hội Thánh mẫu hàng năm dung chứa mỗi năm hàng trăm ngàn tín đồ Thiên Chúa giáo hành hương…Tuy nhiên, có một điều làm cho tôi phải mất hai ngày để “cưởi ngựa xem hoa” gần 7,8 bảo tàng viện. Cũng chính nơi đây, vào năm 1986 tôi đã có dịp qua thăm khi tôi có một booth về nghiên cứu khoa học của trường Y khoa Minnesota dưới sự tài trợ của National Institute of Health, trình bày một ứng dụng về sự kết nối của màng tế bào máu của con người.

Phải nói, từ các bảo tàng viện trên chúng ta sẽ thấy tất cả văn minh của nhân loại từ thời cổ đại, trước BC hàng ngàn năm cho tới thời cận đại. Cũng được biết, thành phồ St Louis là một trong những trung tâm tàng trữ hồ sơ và dữ liệu lớn nhứt của Hoa Kỳ.

Chúng ta từng hãnh diện với màu xanh Huế (blue de Hue) thế kỷ 19 với 4,5 ngàn năm văn hiến, màu xanh nhạt mờ trên những bình sứ thô sơ hay trên các chén bát thâu lượm được từ một chiếc tàu chìm ở gần Hội An cách đây độ khoảng 5 năm. Các món sành sứ nầy đã được triển lãm và bày bán tại Hoa Kỳ. Vậy mà “chúng ta” vẫn hãnh diện, hãnh diện với những màu sắc nhạt nhòe như trẻ con bên Mỹ học nắn tượng hay sinh viên các trường Đại học cộng đồng trong lớp học điêu khắc lấy đất sét làm nguyên liệu.

Nhìn lại hôm nay, tại những bảo tàng viện trên, chúng ta sẽ thấy các bức tranh hay đồ sành sứ, hay điêu khắc với màu sắc đỏ xanh vàng tím…rực rỡ vẫn còn đậm nét được sáng tác hàng 5, 10 thế kỷ trước. Tôi chú ý đi tìm khắp xem có nơi nào có sản phẩm của Việt Nam từ thời cổ đại cho tới ngày nay hay không?

Tiếc thay! Và quá thất vọng vì không tìm được.

Nhưng ở đây chúng ta có thể thấy sản phẩm văn hóa của một vài quốc gia Phi Châu, các quốc gia mà người Việt thường hay xem thường, không có văn minh!. Ngay cả những hình ảnh vải vóc, thảm dệt từ thế kỷ 17, 18 của văn minh Phi Châu cũng hiện diện nơi đây.

Cũng cần nói thêm một điều là từ những năm đầu thế kỷ 19, vì choáng ngợp với văn minh và nghệ thuật Âu Châu, Hy Lạp…người Mỹ đã đổ xô cố tìm học hỏi. Kết quả là, cho đến hôm nay, có thể nói về nghệ thuật, tranh vẽ, điêu khắc và các thể loại khác, có thể nói, nghệ thuật Hoa Kỳ là một tổng hợp của tất cả các nguồn nghệ thuật quốc gia trên thế giới… Quả thật nơi đây thể hiện rõ nét “tương lai hồi tưởng” của người Mỹ.

Ngay cả ở thời đại đồ đá và đồ đồng, cũng không thấy “dáng đứng” Việt Nam trong đó. (Giả sử nếu có trưng bày sản phẩm “thời đại đồ đểu”, chắc chắn tên Việt Nam hiện đại sẽ chiếm trọn vẹn trong bất cứ bảo tàng viện nào trên thế giới).

Trở về lại tôi, nhớ lại vào năm 1983, chỉ vài tháng sau khi đặt chân đến Fresno, CA tôi đã làm một đoạn TV dưới tiêu đề “Looking back” (Quá khứ hồi tưởng). Tôi đã tự viết script cho mình để làm độc thoại trong vòng 5 phút. Phim chiếu cảnh tôi đi qua, đi lại trong một công viên, thỉnh thoảng ngồi trên băng ghế…để nói về bầu nhiệt huyết của tuổi 30 bị thui chột vì nỗi can qua của đất nước. Niềm uất hận đối với Cộng sản Bắc Việt chính vì họ đã “giết” đi sức đóng góp cho quốc gia của một người con Việt.

Trong đoạn phim ngắn, tôi nhìn lại quá khứ nhưng chưa thấy được tương lai vì vừa mới cự ngụ nơi đất mới chỉ một thời gian ngắn, tâm trạng vẫn còn ngổn ngang với cuộc sống cho một gia đình với bốn con còn nhỏ! Cho nên, lời lẽ rất bi quan và tương lai còn quá mịt mù.

Hôm nay, hồi tưởng lại những lời tiêu cực ngày xưa làm cho tôi thêm ngỡ ngàng; vì chính nhờ cái khó khăn của thuở ban đầu mà tôi còn khả năng diễn tả những hồi tưởng của ngày hôm nay.

Trở lại khi xem một bản vẽ trên giấy canvas hình một người đang cố ngoi lên bên bờ vực, sắc mặt hết sức nghiêm trọng lẫn tuyệt vọng, tôi nhớ lại câu chuyện thiền của Suzuki, cũng nói lên đề tài nầy. Một người té xuống vực, cố bám víu từng gốc cây cội rễ, nhưng càng bám càng bị rơi vào hố thẩm. Trong lúc tuyệt vọng và đang nhắm mắt chờ cái chết đến với mình, người ấy chợt nhìn thấy một đóa hoa tỉ muội vừa nở rạng bên cạnh trong lúc chiếc rễ anh đang nắm sắp sửa rời hốc đá. Một nụ cười mãn nguyện cùng lúc thân xác anh ta đi vào vực thẳm. Tư tưởng Âu và Á có điểm khác biệt là như thế đó.

Trở về tôi, một người bi-polar: một “người xã hội” và một “tôi nguyên sơ”. Trong tôi luôn luôn có sự hiện diện của hai bản thể trên và liên tục dằn co suốt 70 năm qua. Con người xã hội năng động, chiến đấu bền bĩ cho cái Thiện, cố gắng đẩy lui cái Ác, cùng chiến đấu cho một VIệt Nam an bình trong đó con người đối xử tử tế với nhau.

Nhưng trong suốt 70 năm qua, con người xã hội đã ngự trị và đè nén con người nguyên sơ của tôi, và bản thể thứ hai nầy chưa bao giờ được sống trọn vẹn mà chỉ sống dưới lớp dù của con người xã hội qua cái ngã, hay tham vọng do môi trường bên ngoài tạo thành. Và chính vì vậy, suốt thời gian qua, cái tôi nguyên sơ bị phai mờ và chìm đắm trong cơn lốc chủ nghĩa cùng với vận nước điêu linh.

Còn tôi nguyên sơ thì sao?

Tôi nguyên sơ vẫn sống trong trạng thái “hibernation”, nghĩa là bao năm qua vẫn triền miên ngủ trong giấc ngủ mùa đông của con gấu Bắc cực. Ngủ, nhưng chủng tử “tôi nguyên sơ” vẫn thức. Gần 3 tháng qua, chu du trên nhiều miền đất nước tạm dung để thấy lại mình. Đây không phải là nostalgic future hay looking back mà thực sự muốn thấy mình ngay lúc nầy, trong hiện tại.

Đôi khi vẫn còn dằng co giữa hai bản thể, nhưng quả thật, tôi nguyên sơ đang ngự trị trong tôi và đang đi cùng tôi trong cuộc hành trình về với chân nguyên.

Tôi đang đi về đâu?

Hiện tại vẫn chưa có câu trả lời rốt ráo, nhưng chắc chắn rằng tôi đã đi và đang đi vào cái “chân không”, đi vào cội nguồn nguyên thủy nhưng khái niệm trên vẫn còn mù mờ chưa định hình rõ ràng…

Bước đi chắc nịt, không còn dò dẫm dù hai bên đường vẫn còn nhiều gay góc và bụi mờ làm vướng bận mắt của tôi nguyên sơ. Nhưng tôi vẫn tiếp tục đi… 

Trong tôi nguyên sơ, không còn có câu hỏi tự đặt ra “Que sera, sera” vì tôi đã thấy rõ con đường mình đi. Tôi nguyên sơ đã cùng tôi song hành hướng về cõi chân không!

Mà chân không là gì?

Chân không trong “tôi xã hội” là một cuộc chiến đấu cho lý tưởng trong lành, không mưu cầu chiếm đoạt quyền lực, không nhằm tạo nên một dáng đứng (legacy) nào đó. Chính vì vậy mà tôi xã hội đã sống và làm “cách mạng” đã 70 năm qua, dứt khoát không làm chánh trị.

Còn tôi nguyên sơ còn lại hôm nay là một cuộc chuyển hóa tự thân. Sống cùng một nhịp thở với cái tôi đến từ cát bụi, sống tự nhiên với vạn vật, không cố gắng, không mưu cầu…

Trời nắng nhìn thấy niềm vui rạng rỡ của thiên nhiên, của con người.

Trời mưa vui cùng với sự tươi mát của cây cỏ.

Nhìn cành cây trụi lá của mùa Đông.

Ngắm hoa lá nẩy mầm khoe sắc mùa Xuân.

Tâm cảnh hai thời điểm vẫn là một. Vẫn giữ niềm thư thái trong an nhiên tự tại trong cái nóng khắc nghiệt của mùa hè Houston.

Sự chuyển hóa hay sự thay đổi ngôi của “tôi xã hội” và “tôi nguyên sơ” có làm tôi trăn trở chăng?

Chắc chắn là không. Vì tôi rõ, một khi đã định hình được tôi ở dạng nào của tính bi-polar trong tôi rồi, lúc đó sẽ có một thông lộ mới đã sẵn sàng cho Tôi đi.

Phải chăng, ngày hôm nay, trong giờ phút hiện tại nầy, tính bi-polar (xin tạm dịch là “nhị dạng” hay “nhị cực”) đã biến mất, nhường chỗ lại trong tôi chỉ còn “độc dạng” (mono-polar) để tiếp tục đi về với nguyên thủy của cuộc sống, cát bụi trở sẽ trở về với cát bụi, hay về lại thể chân không của vạn vật.

Oneness. Tất cả là Một. Một là Tất cả!

Phải chăng sẽ chẳng còn tương lai hồi tưởng, cũng như chẳng còn quá khứ hồi tưởng trong tôi hiện tại?

Phải chăng gia đình, xã hội, quê cha, đất tổ đã xa rời trong Tôi?

Phải chăng Tôi đã đạt và thoát khỏi vòng lẩn quẩn của cõi Ta Bà nầy?

Phải chăng tôi là Tôi, mà cũng không phải là Tôi nữa?

Phổ Lập Mai Thanh Truyết

Viết sau 3 tháng hành trình về Chân Tâm

St Louis, MO – 3/2013

 

 

        

Hiện tượng Truyền tải tâm linh trong Phật Giáo và Kitô giáo

Phật giáo và Kitô giáo, dù đều thừa nhận khả năng tiếp nhận ánh sáng từ cõi trên, lại khác căn bản ở bản chất của “nguồn” và “chủ thể nhận”. Sự khác biệt này đặt căn bản dựa theo 3 bình diện: - Bản thể luận (Ontological), - Nhận thức luận (Epistemological), và -  Tâm linh học (Spiritual Praxis).

1- Bản thể luận - Nguồn và Bản thể của “Download”

Về phía Phật giáo: “Down” không phải từ bên ngoài, mà từ tánh giác nội tại. Trong Phật giáo, đặc biệt là Thiền tông và Trung quán, mọi pháp đều do tâm hiện. “Nguồn tri thức” không ở bên ngoài mà ở nơi bản tâm thanh tịnh của mỗi người. Một khi vọng tưởng lắng yên, “chân tri kiến” tự hiển lộ, đó chính là quá trình “tải xuống” từ Tánh giác vốn có.

Nói cách khác, Phật giáo không có “Thượng đế ban truyền tri thức”, mà có “tự tâm khai mở trí tuệ”, tức Prajñā.

Hiện tượng “truyền tải tâm linh” chỉ là sự phá màn vô minh để tánh giác tự soi sáng.

“Tâm tịnh tức Phật hiện, trí khai tức Pháp thân minh.” - Tâm thanh tịnh thì Phật hiển lộ, trí khai sáng thì pháp thân tự hiện.

Tâm thức như dòng chảy theo quan niệm của Phật giáo. Trong Phật học, mọi tri kiến và cảm ứng đều xuất phát từ A-lại-da thức (ālaya-vijñāna), tức là “tàng thức”, nơi chứa tất cả chủng tử (hạt giống kinh nghiệm). Hiện tượng “downloading” được hiểu như sự khởi hiện của chủng tử, được đánh thức khi tâm đạt đến tĩnh lặng (định) và trí tuệ (tuệ) hội nhập.

Trong Phật giáo, không có khái niệm “tải xuống” theo kiểu hiện đại. Nhưng có những hiện tượng tương tự về mặt trải nghiệm nội tâm, như:

• Ngộ nhập (悟入): sự “bừng tỉnh” ra một chân lý mà trước đó chưa từng thấy.
• Tuệ giác (prajñā / paññā): trí tuệ trực nhận, không qua suy luận.
• Thiền định sâu (jhāna/dhyāna): trạng thái tâm an tịnh sâu sắc, dẫn đến thấy rõ sự thật.
• Pháp bất tư nghì: những chân lý vượt ngoài suy nghĩ, không thể nắm bắt bằng khái niệm.

Khi một hành giả đạt đến trạng thái tâm không còn vọng tưởng, thì khả năng tiếp xúc với chân lý hoặc thấu hiểu sâu sắc sự thật phát sinh. Trạng thái này có thể rất gần với khái niệm spiritual downloading: không phải học từ sách vở, mà là tự nội tâm phát sinh trí tuệ như suối nguồn.

Ở đây, “downloading” không đến từ một Thượng đế bên ngoài, mà từ chính biển tâm vô biên trong ta, nơi mọi tri thức và năng lực đã tiềm tàng sẵn.

Triết học Phật giáo xem đó là sự hiển lộ của tánh giác, hay nói cách khác, thức trở về với tự tánh của nó.

Về phía Kitô giáo: Download là ân sủng từ Thiên Chúa. Trong Kitô giáo, mọi tri thức siêu việt hay mặc khải đều đến từ Thiên Chúa, Đấng Sáng tạo tuyệt đối và khác biệt bản thể với con người. Con người chỉ có thể được ban ơn (grace), chứ không tự mình “khai mở” nguồn tri thức thiêng liêng. Khi một vị thánh, một tiên tri, hay một tín hữu “nhận được lời Chúa”, đó là Thiên Chúa truyền đạt qua Chúa Thánh Thần (Holy Spirit). Con người là “kẻ được chọn”, còn nguồn là Thượng đế bên ngoài bản ngã.

“Không ai có thể đến với Cha, nếu Cha không kéo người ấy đến.” (Tin Mừng Gioan 6:44).

Mặc khải từ Thượng đế theo quan niệm của Kitô giáo. Trong Kitô giáo, hiện tượng tương đương với “downloading” là revelation (mặc khải), tức là Thần linh, qua Chúa Thánh Thần, ban cho con người ánh sáng hoặc thông điệp.

Tri thức ở đây là ân sủng, không phải sản phẩm tự thân, mà đến từ ý chí Thiên Chúa. Người tiếp nhận phải ở trong trạng thái cầu nguyện, hiến dâng và khiêm hạ, tức là mở lòng để “channel” dòng năng lượng thiêng liêng.

Triết học Kitô coi đó là tác động ngoại hiện của Thần linh, không phải nội sinh như trong Phật học.

Còn thông tin từ trường ý thức theo quan điểm của khoa học. Khoa học hiện đại, nhất là vật lý lượng tử và nghiên cứu ý thức đang dần tìm thấy mô hình trung gian qua ý thức không phải là hiện tượng đơn lẻ trong não, mà là một từ trường năng lượng có khả năng giao thoa, cộng hưởng. Khi một cá nhân đạt đến tần số cộng hưởng cao (tĩnh tâm, tập trung, nhập định), họ có thể “truy cập” vào tầng thông tin không gian, cái mà nhà vật lý David Bohm gọi là trật tự tiềm ẩn - implicate order.

Vì vậy, Downloading trong ngôn ngữ khoa học là hòa nhập vào từ trường thông tin phổ quát, nơi mọi tri thức có thể được “nhận” qua trực giác hoặc hình ảnh tâm linh.

Nếu nối lại ba mắt xích trên, ta thấy một chuỗi tiến hóa của tri thức:

• Từ ân sủng ngoại tại (Kitô),
• Đến tánh giác nội tại (Phật),
• Và cuối cùng là từ trường năng lượng tương tác (khoa học).

Ba khái niệm quy chiếu từ ba hướng khác nhau, nhưng đều gặp nhau ở điểm: ý thức con người có khả năng “mở cổng” để tiếp nhận điều vượt ngoài suy luận thông thường.

Các khác biệt căn bản:

Về bản chất của nguồn: Đối với Phật giáo là Tánh giác nội tại (immanent), với Kitô giáo, Thiên Chúa siêu việt (transcendence).

Về vai trò con người: Tự tu, tự chứng cho Phật giáo, Thụ nhận ân sủng cho Kitô.

Về cơ chế downloading: Tự khai mở trí tuệ, so với Mặc khải từ Thánh linh.

Về tính chủ động: Chủ động, tự mình là hòn đảo, so với Thụ động, nghe và vâng phục.

Về mục tiêu: Phật giáo chủ trương Giải thoát thoát khỏi Vô minh (Niết bàn), còn Kitô giáo, cần cứu rỗi linh hồn (Thiên đàng).

2- Nhận thức luận – Tri thức đến từ đâu và xác thực thế nào?

Về phía Phật giáo - Trực giác trí tuệ (Prajñā): Tri thức không phải do niềm tin mà do trực nghiệm nội tâm (direct insight). Kinh nghiệm thiền định cho phép hành giả “thấy như thật” (yathābhūtaṃ jānāti), nghĩa là tri thức được chứng ngộ, không qua trung gian.

Và “Downloading” ở đây là sự bừng sáng của trí tuệ, không cần đối tượng truyền thông.
Cái biết phát khởi từ tâm không, nên không có “người truyền” và “người nhận”.

Về phía Phật giáo, sống nghĩa là buông bỏ tìm cầu, quay về tự tánh, làm trong sạch tâm, và sống trọn vẹn trong giây phút hiện tại, … bởi vì trí tuệ chân thật không cần truyền đến – nó vốn ở đây rồi.

Về phía Kitô giáo - Mặc khải và đức tin: Tri thức thiêng liêng trong Kitô giáo đến từ mặc khải (revelation), được ghi trong Thánh Kinh hoặc truyền đạt qua Thánh Thần.
Con người không tự đạt đến bằng thiền hay lý trí thuần túy, mà qua đức tin (faith) và lòng vâng phục.

“Downloading” trong nghĩa Kitô giáo chính là “Lời Chúa ngự xuống”, như việc Thánh Linh soi sáng tâm trí các tông đồ để viết Kinh Thánh  hay giảng dạy.

3- Tâm linh học – Con đường để “truyền tải xuống”

Về phía Phật giáo - Tĩnh lặng và quán chiếu: Con đường là Giới – Định – Tuệ.
Giới giữ tâm trong sạch, Định dừng vọng niệm, Tuệ khai mở chân tri. Một khi đạt đến Tứ thiền tức Tứ không định, hành giả “thông suốt” các tầng tâm thức.

Vì vậy, “Download” là kết quả tự nhiên của tâm không chấp ngã, đồng nhất với vạn pháp.

Về phía Kitô giáo - Cầu nguyện và hiệp thông: Con đường là Cầu nguyện – Đức tin – Ân sủng. Khi người tín hữu cầu nguyện chân thành, họ mở lòng để Thánh Linh ngự xuống, ban ánh sáng, hướng dẫn, và cảm hứng.

Từ đó, “Download” ở đây là “sự soi sáng của Chúa Thánh Thần”, nhưng con người vẫn giữ vị thế người tiếp nhận, không phải nguồn phát. “Ngôi Lời đã trở nên xác phàm và cư ngụ giữa chúng ta.” (Gioan 1:14)

Đây chính là hình ảnh “download thần linh” trong Kitô giáo: Thiên Ý nhập thể vào nhân gian.

          4- Ba mối tương giao trong hiện tượng truyền tải tâm linh

4.1- Trực giác tâm linh - Spiritual Intuition

Về bản chất, đây là hình thức “downloading” căn bản nhất, thức tỉnh nội tại của mỗi người. Hiện tượng nầy không phải thần bí, mà là sự mở cửa của tâm khi vượt qua tư duy nhị nguyên. Khi não bộ giảm hoạt động của vùng tiền trán (prefrontal cortex), trung tâm lý luận, thì vùng liên kết cảm xúc và tưởng tượng (limbic system) mở rộng, cho phép “thông tin sâu” trỗi dậy từ tiềm thức.

Trong Phật học, đây là lúc “tuệ giác khởi sanh” (prajñā).

Trong Kitô giáo, là tiếng thì thầm của Thánh Linh - inner whisper of the Spirit.

Trong khoa học ý thức, là sự đồng pha - phase coherence của các sóng thần kinh khi tâm đạt trạng thái an định.

Linh cảm chính xác, biết trước sự việc không qua lý luận.

Cảm nhận sâu sắc về điều “đúng” hoặc “sai” dù chưa có dữ kiện.

Trải nghiệm “aha moment”, giống như một nguồn tri thức được tải về ngay lập tức.

Về phương diện triết học, trực giác là cầu nối giữa ý thức hữu hạn và tiềm thức vô hạn, nơi phần “vô thức tập thể” (Jung) được chạm đến. Nói cách khác, đây là downloading từ tầng tàng thức cá nhân.

4.2- Tương giao ý thức - Conscious Communion

Về bản chất, đây là giai đoạn cao hơn, khi tâm thức một người đồng pha với tâm thức của người khác hoặc một trường năng lượng tập thể.

Trong Phật giáo gọi là “đồng cảm tương úng” giữa tâm và tâm giao cảm.

Trong Kitô giáo là “communion in Spirit”.

Trong vật lý ý thức: hiện tượng “vướng víu lượng tử của ý thức” - entanglement of minds,

 Hai người ở xa vẫn “biết” khi người kia gặp biến cố qua thần giao cách cảm. Các nhóm cầu nguyện hay thiền định chung có thể tạo ảnh hưởng lên từ trường điện từ môi trường (đã được đo bởi Viện HeartMath). Sự truyền cảm hứng đồng thời giữa các nhà sáng tạo mà không có liên hệ vật lý (như trường hợp Newton và Leibniz cùng khám phá vi phân).

Về bản chất triết học, tương giao ý thức cho thấy ý thức không đóng khung trong thân thể, mà lan tỏa trong một từ trường thông tin thống nhất. Đây là một hình thức downloading từ tầng thức cộng hưởng, nơi các ý niệm giao hòa cùng nhau trong “không gian tinh thần” chung.

4.3- Giao thoa vũ trụ - Cosmic Resonance

Về bản chất, đây là tầng sâu nhất, nơi cá nhân hòa tan ranh giới bản ngã và cảm nhận ý thức toàn thể – “the cosmic mind”.

Phật học qua Chứng ngộ Tánh Không đã nhất thể với vạn pháp.

Kitô giáo thần nghiệm và Hiệp nhứt cùng Chúa - Union with God (Unio Mystica).

Còn Khoa học ý thức về trạng thái ý thức thống nhất - Non-local consciousness/Unified Field awareness 

Về biểu hiện, có ba trạng thái hay cảm nhận xảy ra trong cuộc sống:

– Trạng thái “đại định” (Samādhi): Người hành giả không còn phân biệt “ta” và “vũ trụ”.
– Cảm nghiệm “thời gian dừng lại”, “mọi vật sáng rỡ”, “thông điệp” hoặc “tri kiến” tuôn chảy không qua suy nghĩ.

– Các vĩ nhân, như Nikola Tesla, Beethoven, hay các thiền sư, từng mô tả cảm hứng này như được “truyền vào” từ cõi tâm linh ở “trên”.

Về bản chất triết học, đây là downloading từ tầng Vũ trụ thức (Universal Consciousness), nơi chủ thể và khách thể không còn phân biệt. Toàn thể thực tại là “một bản giao hưởng” – và con người, khi đồng pha, chỉ việc “nghe” và “chép lại” bản nhạc ấy.

Trở qua góc nhìn triết học tổng hợp, từ góc nhìn triết học hiện sinh và Phật học, “downloading tâm linh” chính là tiến trình giải thích cấu trúc bản ngã. Ở tầng trí năng, ta học cách biết. Ở tầng trực giác, ta cảm được chân lý. Và ở tầng vũ trụ, ta trở thành chính chân lý ấy.

Heidegger từng nói: “Chân lý không được tạo ra, mà được khai mở (aletheia).”
Đó chính là hành vi “download” trong nghĩa triết học, chân lý tự hiển lộ khi con người dọn sạch chướng ngại của nhận thức.

Và sau cùng vế góc nhìn khoa học ý thức (Neuro-theology & Quantum Cognition)

Các nghiên cứu mới cho thấy, khi con người thiền sâu hoặc cầu nguyện chân thành, não giảm sóng beta (ý thức suy luận), tăng sóng alpha và gamma, dấu hiệu của trạng thái hợp nhất và sáng tạo. Và sự “đồng pha” này trùng khớp với hiện tượng coherence trong cơ học lượng tử, nơi các hạt chỉ “hiện thực hóa” khi có quan sát viên.

Hay nói cách khác, ý thức và thực tại cùng tương tác như tải và giải mã dữ liệu tiếp nhận được.

Khi tâm ta đạt tới “độ cộng hưởng” thích hợp, vũ trụ phản hồi bằng thông tin tương ứng.
Đó chính là nền tảng vật lý của hiện tượng “spiritual downloading”.

5- Kết luận tổng hợp

Hai truyền thống Phật giáo và Kitô giáo đều nói đến sự tiếp nhận từ tầng ý thức cao hơn, nhưng khác về hướng:

• Phật giáo: Hướng nội – tự khai sáng. “Download” là sự mở khóa trí tuệ vốn sẵn nơi bản tâm - Immanent Enlightenment.
• Kitô giáo: Hướng ngoại – tiếp nhận mặc khải. “Download” là sự ban ân từ Đấng sáng tạo bên ngoài - Transcendent Revelation.

Và nếu dùng một hình ảnh so sánh:

Trong Phật giáo, ánh sáng chiếu từ bên trong ra ngoài.

                     Trong Kitô giáo, ánh sáng chiếu từ trời xuống trần gian.                                                                

Nhân loại bước vào thế kỷ XXI với nghịch lý song trùng:

• Trí tuệ khoa học đạt đỉnh cao chưa từng có, nhưng
• Tâm thức con người lại rơi vào khủng hoảng ý nghĩa (crisis of meaning).

Chúng ta có AI, có dữ liệu, có công nghệ gene, nhưng đánh mất năng lực “tự biết” (self-knowing). Các tôn giáo truyền thống bị phân mảnh; khoa học lại trở nên duy vật cực đoan; và tâm linh bị thương mại hóa thành các sản phẩm giải trí.

Giữa khủng hoảng ấy, hiện tượng “spiritual downloading”, nếu hiểu theo nghĩa triết học tổng hợp, chính là lối mở để tái lập cân bằng giữa tri thức và minh triết, giữa lý trí và giác ngộ.

Hiện tương truyền tải tâm linh GIỐNG như nền tảng của khai minh mới, Khai minh (hay Giác ngộ) (Enlightenment) ở thế kỷ XVIII dựa trên lý trí, còn khai minh ở thế kỷ XXI phải dựa trên ý thức hợp nhất, tức là khả năng nhận ra mọi tri thức, mọi sự sống, mọi tôn giáo, mọi dân tộc chỉ khác ở các biểu hiện của cùng một trường ý thức vũ trụ. 

Trong ngôn ngữ của ông Teilhard de Chardin (linh mục – triết gia – nhà địa sinh học Pháp):“Tiến hóa không ngừng hướng về điểm Omega — nơi vật chất và ý thức hòa làm một”, hiện tượng “downloading tâm linh” chính là hình ảnh vi mô của tiến trình ấy trong mỗi cá nhân:

Khi ta an định, tâm ta “kết nối” với từ trường thông tin phổ quát.

Khi ta hành động, trí huệ ấy trở thành Minh triết sống.

Hay nói một cách khác:

Mỗi con người là một “điểm giao tiếp” giữa Trời và Đất, giữa Vô biên và Hữu hạn.

Nhìn về Việt Nam, với truyền thống Tam giáo đồng nguyên, có thể là một “điểm giao hòa Đông – Tây” của tri thức và tâm linh.

• Phật giáo cho nền tảng vô ngã, trực giác, hòa điệu.
• Nho giáo cho tinh thần đạo lý xã hội.
• Kitô giáo và văn minh Tây phương cho tư duy phân tích và tổ chức.

Nếu biết “download” đúng cách, nghĩa là mở kênh tri thức từ cả tâm linh và khoa học, Việt Nam có thể hình thành một mô hình khai minh mới, vừa dựa trên tinh thần phương Đông, vừa trên công nghệ phương Tây.

Việt Nam, nếu hiểu sâu triết lý Tánh Không và biết vận dụng tinh thần khoa học, có thể trở thành cầu nối giữa Văn minh Kỹ thuật và Văn minh Tâm linh.”

Lời cuối cho suy nghĩ về “truyền tải tâm linh”, người viết cảm nhận được và xin chia xẻ dưới đây:

·        “Downloading tâm linh”, theo quan điểm của người viết, không hẵn là phép mầu hay huyền bí. Nó là sự hiển lộ tự nhiên của Tâm trong hành trình về với chân tâm. Một khi chúng ta đạt đến trạng thái cộng hưởng với Vũ trụ, lúc đó “truyền tải tâm linh” mới thực sự “hiệp nhứt” củng bản thể. Đứng về phương diện cá nhân, đó là giác ngộ. Về phương diện tập thể, đó là văn minh mới, “Văn minh Tỉnh thức” (Awakening Civilization).

·        Khi con người thôi tìm Thượng đế trên trời, và bắt đầu lắng nghe tiếng Người trong Tâm, đó chính là lúc khởi đầu của nền văn minh tỉnh thức.

·        “Downloading tâm linh” vì thế không phải là việc nhận thông tin từ ngoài,
mà là hành trình trở về nguồn, nơi Tâm, Vũ trụ và Chân lý là Một.

·        Oneness – Tất cả là Một – Một là Tất cả.

Mai Thanh Truyết

Đường về Chân tâm

Houston – Tháng 10-2025

 

Ghi chú: 

Xin thưa cùng Quý độc giả,

Bài viết trên đây là một “động não” của người viết về hiện tượng truyền tải tâm linh – spiritual downloading. Suy nghĩ và nhận định của người viết chỉ nhằm mục đích giải đoán/phân tích … chủ quan, có thể đi ngược lại hay gây ra phản cảm cho một số người đọc. Người viết chỉ biết “sorry” trong trường hợp nầy. 

Thế giới ngày nay là một thể giới mở, chúng ta cùng nhau tìm hiểu sự giao thoa giữa Văn minh khoa học – kỹ thuật và Văn minh tâm linh trong tinh thần của chữ HÒA.

Tiện nhân mai thanh truyết