Thân chuyển một bài “chuyển dịch” từ một youtube của Tác giả Andrew Millison, Giảng viên về Khoa Canh tác bền vững – Permaculture. Vì cố gắng nghe từ giọng nói cho nên có thể còn nhiều chỗ sai sót. *** 2 Tỷ Mẫu Đất Nông Nghiệp Mới Andrew Millison, một giảng viên về khoa canh tác bền vững - permaculture, đã đến Tây Ban Nha để ghi hình dự án việc vĩ đại của Seawater Solutions, một công ty châu Âu tiên phong trong một hình thức nông nghiệp hoàn toàn mới: trồng cây sản xuất trong nước mặn. Họ ước tính rằng bằng cách sử dụng các loại cây gọi là cây halophyte lâu năm, họ có thể biến 2 tỷ mẫu đất hoang mặn thành đất nông nghiệp sản xuất. Điều này thay đổi mọi thứ! Trên hành tinh có hơn 2 tỷ mẫu đất hoang mặn, nếu tôi nói rằng chúng có thể được biến thành nông nghiệp sản xuất mà không cần sử dụng một giọt nước ngọt nào thì sao? Thực ra chúng ta có thể làm được điều đó bằng cách tìm kiếm các loại cây hiếm có thể phát triển trong nước mặn, một hình thức nông nghiệp hoàn toàn mới. Họ đang khai thác nguồn nước đại dương vô tận, bao gồm cả khu vực 4500 mẫu ở miền nam Tây Ban Nha. Cảm ơn bạn đã gặp tôi, Yanik. Tôi đã rất bị cuốn hút bởi khái niệm nông nghiệp nước mặn phục hồi này – regenerative seawater agriculture .Chúng tôi đang phục hồi các cánh rừng ngập mặn và đồng thời tạo ra hệ thống rừng ngập mặn, đây là một hình thức canh tác và hệ thống lâm nghiệp có chủ đích đối với cây ngập mặn để lấy gỗ, các sản phẩm dệt may khác nhau và thức ăn cho động vật. Nông nghiệp nước mặn phục hồi và các hệ sinh thái tự nhiên dựa trên loài then chốt này - cây ngập mặn. Các cánh rừng ngập mặn là cánh cửa để tạo ra hệ thống nuôi trồng thủy sản hiệu quả và biến các đồng bằng sông delta này trở thành những khu vực sản xuất thực phẩm phong phú hơn. Bạn có thể thấy các đám rễ và thân cây này, chúng hoạt động như một bộ giảm chấn tự nhiên giúp giảm lực của sóng bão, phân tán lực để không gây ra cú sốc mạnh lên đất liền. Không có lý do gì mà các khu vực ven biển nhiệt đới và đặc biệt là các đồng bằng sông delta không nên được bao phủ hoàn toàn bởi các hệ sinh thái dựa trên cây ngập mặn. Trên toàn thế giới, có hàng chục triệu hecta đất ngập mặn hiện có hoặc bị suy thoái và hơn 900 triệu hecta đất bị mặn hóa ở nội địa, có thể được chuyển đổi và cải tạo thành đất nông nghiệp mới chỉ bằng cách sử dụng nước mặn. Điều tuyệt vời về phương pháp tích hợp này là không cần phải đánh đổi giữa sản xuất thực phẩm, thiên nhiên và đa dạng sinh học. Đây là sự đồng tồn tại trong một khu vực mà một yếu tố thực sự nuôi dưỡng yếu tố khác. Thật đặc biệt khi thấy nông nghiệp và thiên nhiên hòa hợp với nhau. Đây là nông nghiệp thực sự nâng cao hệ thống tự nhiên và đồng thời cung cấp thực phẩm cho con người. Đây có tiềm năng trở thành một trong những đổi mới quan trọng nhất trong nông nghiệp hiện đại. Như thể một phần hoàn toàn mới của hành tinh vừa mở ra để canh tác. Điều này thay đổi tất cả mọi thứ. Bạn đã sẵn sàng để biến đổi các sa mạc thành những khu vườn xanh tươi và cung cấp cộng đồng chưa? Nó nghe giống như một câu chuyện khoa học viễn tưởng. Tôi muốn tìm hiểu chính xác cách thức hoạt động của nó. Phía sau chúng ta trông giống như một đầm lầy mặn nhưng cũng là một đầm lầy mặn được canh tác và kỹ thuật hóa với hai tài nguyên phong phú nhất trên thế giới: đất bị suy thoái và nước mặn. Chúng tôi gọi đó là các hệ sinh thái nông nghiệp mặn, kết hợp phục hồi và xây dựng hệ sinh thái với việc canh tác. Vậy bí quyết để trồng thực phẩm trong nước mặn là gì? Phần lớn các loại cây chúng ta ăn và sử dụng thương mại không thể sống được trong nước mặn. Nhưng có hơn 3.000 loài thực vật có thể phát triển trong nước mặn, và những cây này được gọi là cây chịu mặn - halophytes. Lý do chúng có thể làm được điều đó là qua hàng thiên niên kỷ, chúng đã phát triển để có thể thanh lọc mặn hoặc ngăn nước mặn thấm vào màng tế bào. Những cây này và nhiều loại halophytes lâu năm có giá trị thương mại khác nhau ở mỗi cấp độ. Thí dụ: • Carbon và rễ có thể bán được như tín chỉ carbon. • Các thân gỗ dài có thể trở thành vật liệu xây dựng tuyệt vời như tấm ván sợi dùng làm thức ăn cho động vật. • Các đầu lá xanh ở trên cùng là rau quả có giá trị cao hoặc thức ăn cho động vật. • Ở đầu lá, nơi sản xuất hạt, có thể tạo ra dầu ăn có giá trị cao và thậm chí là nhiên liệu sinh học. Chúng tôi sử dụng công nghệ và thiết bị nông nghiệp thông thường như máy kéo và máy gặt, được chỉnh sửa để có thể tiếp cận địa hình đất ngập nước và đầm lầy. Chúng tôi thường xuyên thấy năng suất hàng năm trên mỗi hecta đạt hơn 30 tấn. So với lúa mạch hoặc lúa mì, nơi chỉ đạt từ 5 đến 7 tấn trên mỗi hecta mỗi năm, nhưng phải cần nhiều nước gấp nhiều lần hơn hơn trong sinh khối. Chúng tôi đã trồng các loại halophytes này trong một số điều kiện khắc nghiệt nhất, nơi mà không có gì khác có thể sống sót. Đôi khi chúng hoàn toàn bị ngập nước, đôi khi đất rất khô. Sự kiên cường của các loài này không phải do biến đổi gen hay lai giống, chúng là các loại cây tự nhiên. Khi bạn nhìn kỹ chúng, bạn sẽ thấy chúng là cây mọng nước, vì vậy chúng tích trữ rất nhiều nước và độ ẩm. Đây là các loại cây lâu năm, có rễ lâu dài, phát triển và sống sót hàng thập kỷ, vì vậy chúng tạo dựng đất và sản xuất sinh khối rất phong phú. Vì chúng là cây lâu năm, chúng tôi có thể cắt phần trên của sinh khối ba hoặc bốn lần một năm mà không làm hại cây. Rễ cây tiếp tục phát triển và hấp thụ carbon, và chúng tôi có thể khai thác bền vững mà không cần cày xới đất hoặc làm gì đó với đất. Chúng tôi không sử dụng phân bón hoặc thuốc trừ sâu vì nước mặn là phân bón và thuốc trừ sâu tự nhiên. Nước biển là phân bón có hàm lượng dinh dưỡng cao nhất mà bạn có thể tưởng tượng, và bạn biết đấy, nó miễn phí và cứ chảy vào khu vực này. Vì vậy, gần như không có đầu vào nào ở đây, làm cho công việc của chúng tôi là nông dân trở nên cực kỳ dễ dàng. Bằng cách sử dụng nước biển, họ đã mở ra một nguồn tài nguyên vô tận. Nước ngọt là yếu tố hạn chế nhất đối với nông nghiệp trên toàn cầu, nhưng loại nông nghiệp này chạy bằng nước mặn hoàn toàn loại bỏ nhu cầu về nước ngọt trong khi vẫn sản xuất ra năng suất lâu năm. Chúng tôi đang ở đồng bằng sông Guadalquivir, đây là một vùng trũng thấp với phần lớn mặt đất ở cách mực nước biển chỉ một mét, vì vậy có rất nhiều nước mặn từ đại dương vào một không gian rộng lớn. Có rất nhiều đất ở đây mà hình thức nông nghiệp mới này có thể được triển khai. Yanik và đội ngũ của anh ấy đã mở rộng dự án rất nhiều. Chúng tôi đã lái xe đến địa điểm phát triển mới nhất của họ để xem một hệ thống như vậy được thiết lập và tất cả các chi tiết kỹ thuật về cách thức hoạt động của hệ thống nước. Chào mừng bạn đến địa điểm của chúng tôi gọi là Marisma Treina, tức là các đầm lầy Treina, nơi con sông gặp biển. Ôi, bạn có rất nhiều công việc ở đây! Vâng, đó là những công đoạn hoàn thiện cho dự án này, với diện tích vài trăm hecta. Thông thường, chúng tôi cố gắng giảm thiểu cơ sở hạ tầng, làm cho mọi thứ tiết kiệm chi phí và rẻ nhất có thể. Trong trường hợp này, đây là một dự án trị giá hàng triệu Euro liên quan đến nhiều bên liên quan khác nhau và nhiều nguồn tài trợ từ chính phủ, vì vậy đây là một dự án đánh dấu sự phục hồi đầm lầy ở châu Âu. Tôi không thể tin rằng chúng tôi đến vào thời điểm tuyệt vời như vậy để thấy dự án như thế nào trước khi nó trở thành một khu vực đầy cây cối trong vòng 6 tháng tới. Sẽ có một hệ sinh thái xanh và khỏe mạnh. Chúng tôi đã thấy những con hồng hạc trong các đầm lầy - lagun mới đầy nước trong vài tuần qua, vì vậy sự gia tăng đa dạng sinh học ở đây sẽ dễ dàng lên tới 1.000% trong 12 tháng tới. Đây như một giấc mơ của các nhà biến đổi địa hình, nơi bạn có nước vô tận để tạo ra những động thái tuyệt vời nhất có thể. Có một hệ thống cơ sở hạ tầng nước phức tạp với các kênh và sông quản lý lượng nước mặn vào khu vực vào bất kỳ thời điểm nào. Đây là nơi tất cả bắt đầu, nơi tất cả nước đến từ. Chúng tôi có các cổng điều chỉnh ở đây có thể mở và đóng, và đây là nơi chúng tôi có thể kiểm soát hệ sinh thái từ điểm đầu vào nước. Một điểm kiểm soát này có thể cung cấp nước cho toàn bộ 600 hecta. Vâng, nó thực sự có thể làm ngập một khu vực lớn hơn thế nhiều. Hơn 15.000 hecta phía sau đó cũng có thể chuyển đổi thành loại hình nông nghiệp mặn này. Đây là phần quan trọng nhất của khu vực, nơi tất cả các chất dinh dưỡng, cá, sinh khối thực vật, hạt giống, tất cả đều đến từ sông và cửa sông và biển. Vì vậy, cơ bản là bạn chỉ lấy nước biển và trải đều nó trên khu vực đầm lầy này, tập trung vào các kênh này và thế là xong. Đúng vậy, chúng tôi không phải gieo hạt hoặc trồng hoặc làm gì cả. Nước tự làm tất cả công việc cho chúng tôi, và nó đến từ đây. Thật tuyệt vời! Đây là cách nó mở ra, rất đơn giản. Đây là phần cuối của kênh vào chính. Những cổng thông minh này rất đơn giản về nhiều mặt, nhưng về cơ bản, động năng của nước từ thủy triều cao đẩy mở tấm chắn ở phía này, và khi thủy triều rút, động năng đến từ phía bên kia đẩy cổng đóng. Vì vậy, nó giữ nước lại và khi thủy triều vào, nó lại mở ra. Chúng tôi không cần làm gì cả, nó tự điều chỉnh để đảm bảo rằng càng nhiều nước càng tốt ở lại đó mọi lúc. Vì vậy, nó cơ bản là hệ thống tưới tiêu bằng thủy triều, điều chỉnh bởi thủy triều. Hôm nay chỉ có một cổng mở, khi tất cả ba cổng mở, đó là một khối lượng nước khổng lồ đang ngập đất. Trong gần 30 năm làm nhà thiết kế canh tác bền vững (permaculture) và đi khắp thế giới, tôi đã đưa tất cả những gì tôi học được vào khóa học thiết kế permaculture trực tuyến của Đại học Oregon State, tôi và đội ngũ của tôi sẽ hướng dẫn bạn qua hơn 20 bài tập với hơn 100 giờ video giảng dạy và tài nguyên phẩm chất cao, tất cả đều tập trung vào việc phát triển tài sản hoặc dự án của riêng bạn. Trong suốt khóa học, bạn sẽ nhận được phản hồi cá nhân từ một giảng viên tận tâm trong một nhóm nhỏ. Mọi người luôn hỏi tôi làm thế nào để trở thành một phần của giải pháp, đây là điểm khởi đầu của bạn. Hãy kiểm tra liên kết dưới đây để biết các khóa học sắp tới và tham gia cùng chúng tôi trong việc tạo ra một thế giới tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người. Hẹn gặp bạn trong lớp học! Lời người chuyển dịch” Nguyên lý "dùng thiên nhiên để điều chĩnh những sai lệch đã phạm phải trong quá trình phát triển quốc gia". Đó là một phương pháp thích hợp nhứt ứng hợp với việc bảo vệ môi trường thên thế giới ngày nay. Mai Thanh Truyết lược dịch từ video của tác giả Andrew Millison Houston 8 - 2024