Sapere Vedere - Học cách nhìn xa hơn những đám mây

Learning to see beyond the clouds.

Chỉ những người có thể nhìn thấy những thứ vô hình mới có thể hoàn thành những điều không thể - Only those who can see the invisible can accomplish the impossible 

Sapere Vedere (phát âm là sah-PARE-ay veh-DARE-ay). Cụm từ này kết hợp với tiếng Latin, sapere, có nghĩa là biết cách, và vedere, có nghĩa là nhìn thấy. Sapere Vedere là biết làm thế nào để nhìn. Từ đó, có thể chuyển qua ý nghĩa "nhìn là tin" thành "tin là thấy" – “seeing is believing" to" believing is seeing". 

Khi bạn lớn lên, bạn thường nghe thấy cụm từ này: “Tôi có thể đi qua cây cầu đó khi đi đến tới đó”. Nhưng, những người có “tư tưởng” hay “ý thức” về sapere vedere sẽ nói:”Tôi sẽ thấy cây cầu đó trước khi tôi vượt qua nó – I will see that bridge before I cross it”. 

Những người có ý thức về sapere vedere thường hướng về nội tâm, có khả năng tin tưởng và nhìn thấy những gì người khác không thấy được. Da Vinci nhận địng rằng chúng ta thực sự nhìn thấy bằng bộ não của mình trước tiên, thứ đến là trái tim, và sau cùng mới đến đôi mắt của chúng ta.

 1-    Tầm nhìn khoa học của Leonardo da Vinci – Biết cách nhìn (Knowing how to see) 

Trong một bài báo có tiêu đề Kiến thức thị giác và truyền thông khoa học - Visual literacy and science communication, xuất bản trên tạp chí Khoa học Truyền thông – Science communication năm 1999, Jean Trumbo dùng các tác phẩm của Leonardo da Vinci để giới thiệu khái niệm về kiến thức thị giác. Da Vinci đã gọi tiến trình nhận thức về “nhìn thấy” là sapere vedere, sau đó, được diễn dịch ra là “biết cách nhìn”. 

Da Vinci là một bậc thầy về vẽ và phác họa bên cạnh những kỹ năng vẽ tranh nổi tiếng hơn của ông, điển hình như Mona Lisa, Bữa ăn tối cuối cùng – The Last Supper). Da Vinci đã xử dụng từ ngữ ‘dimostrazione – demonstrations’ để mô tả các bức vẽ của mình. Ông nghĩ rằng thị giác hóa (visualization) gồm có hai thành phần:

1)    Biết một cái gì đó đủ tốt để hình dung hoặc rút ra một cái gì đó từ trí nhớ;

2)    Phát triển sự hiểu biết đủ sâu sắc về một cái gì đó để rút ra nét tinh túy của nó thông qua các mẫu vẽ có thể được xử dụng để tạo ra những ý tưởng mới. 

Từ đó, Ông kết luận:” Có thể công việc của bạn phù hợp với mục đích của bạn”. Đó là mục đích và tầm nhìn. Tầm nhìn của tôi cho tôi mục đích. Mục đích của tôi trở thành tầm nhìn của tôi - My vision gives me purpose.  My purpose becomes my vision.  

Hai ngày quan trọng nhất trong cuộc đời chúng ta là ngày chúng ta được sinh ra và ngày chúng ta khám phá ra những gì chúng ta sinh ra để làm (what we were born to do!) 

Bạn sinh ra để làm gì?

Mục đích của bạn là gì?

Tầm nhìn của bạn thế nào? 

Tự trả lời ba câu hỏi trên, cho dù cung cách và nội dung các câu trả lời của bạn như thế nào đi nữa, bạn đã đáp ứng và khơi dậy được một phần nào những chất chứa tiềm ẩn trong tận thâm sâu của bản rồi. Từ đó bạn đã có thể bắt đầu … học cách nhìn xa hơn những đám mây - May we all learn to see beyond the clouds. 

2-    Hướng về quá khứ - Hướng về tương lai. 

Thông thường, một người bình thường nhìn vào những gì đã xảy ra trong đời sống hàng ngày như một bài viết mô tả những thường tình đã trải qua, thay vì xem đó như những nhắc nhở nhằm hướng dẫn những kinh nghiệm đã qua để rồi hành xử tốt đẹp hơn cho những việc làm trong tương lai. Chỉ vì họ nghĩ và chắc chắn rằng con đường của họ đi sẽ luôn lặp lại giống như vậy. Chỉ vì họ suy nghĩ một cách hời hợt với cung cách nhận thức đơn giản và muộn màng. 

Đừng làm vậy bạn ơi! 

Hãy làm một người có suy nghĩ về sapere vedere, và bạn sẽ nhìn thấy không chỉ quá khứ và hiện tại mà cả tương lai, bằng cách tập trung vào những gì trong lòng và tâm trí, và hướng về phía trước, tầm nhìn sẽ kéo chúng ta hướng về phía trước. 

Đó chính là tinh thần Sapere Vedere 

3-    Thay lời kết 

Trong cuộc sống hiện tại, chúng ta phải tranh đấu cực lực, đôi khi phải sống mái với xã hội, với môi trường chung quanh, đối với gia đình, và nhứt là đối với chính bản thân. Phần lớn trong cuộc đời, chính cái NGÃ của bản thân làm thui chột đi các suy nghĩ hướng thượng, đến tầm nhìn phía trước, khiến chúng ta có thể bị mệt mõi, thu mình trong những hệ lụy tiêu cực. Từ đó đưa đẩy cuộc sống chúng ta vào ngõ cụt. Và cuối cùng, chính chúng ta tự trói buộc mình trong một vòng kín của Vô minh! 

Vận dụng được tinh thần Sapere Vedere trong suy nghĩ sẽ giúp chúng ta vượt qua được những thử thách và hành xử tiêu cực trên. Từ đó, việc tiến đến một trạng thái an nhiên tự tại sẽ nằm trong lòng bàn tay của chính chúng ta. 

Hy vọng bài viết ngắn nầy nhằm mục đích khơi dậy sự tỉnh thức         trong mỗi chúng ta để “đột phá suy nghĩ” - breakthrough thinking tiến tới một trạng thái bình yên trong tâm khảm. 

Năm 2022 cũng vừa qua chưa đầy ba tháng, nhưng những biến động trong cuộc xâm lăng Ukraine của một người “loạn não Putin”, khiến cho thế giới đang lơ lững trước thảm họa đại chiến thế giới thứ ba, thiết nghĩ cần phải vực dậy tinh thần Sapere Vedere. Và chính thần nầy sẽ là tiếng chuông cảnh tỉnh cho những con tim đầy cuồng vọng như Putin trở về với chính bản lai diện mục của mình. 

Có thể nói trong hiện tại, lãnh đạo và người dân Ukraine đã và đang thể hiện tối đa cung cách “học cách nhìn xa hơn những đám mây” trong công cuộc chống ngoại xâm nầy. 

Biết bao giờ Tuổi Trẻ Việt Nam mới biết đứng lên chống giặc thù như tuổi trẻ Ukraine anh dũng đánh đuổi giặc thù Nga Sô? 

Mai Thanh Truyết

Hiệu đính 3-15-2022 - Houston