MẠN ĐÀM VỀ CON ĐƯỜNG DÂN CHỦ HÓA VIỆT NAM Chương trình Paris Trà Đàm do ca sĩ Đình Đại phụ trách qua cuộc phỏng vấn TS Mai Thanh Truyết về lộ trình dân chủ hóa Việt Nam ngày 29/3/2024 Đình Đại: Thưa GS, với tình hình biến động nhanh chóng của thế giới, hơn lúc nào hết con đường dân chủ hóa đất nước trở nên cấp bách và cần thiết để chứng tỏ VN có khả năng hoà nhập với trào lưu tiến bộ của nhân loại, vậy thưa giáo sư, VN cần những điều kiện gì để có thể tiến nhanh trên con đường dân chủ hóa ? MTT: Dân chủ hóa là một quá trình phức tạp, đòi hỏi nhiều điều kiện để có thể diễn ra một cách suôn sẻ và bền vững. Đối với Việt Nam, có một số yếu tố quan trọng cần được xem xét nếu muốn đẩy nhanh tiến trình này: Cải cách thể chế và pháp luật mà chính TBT Tô Lâm kêu gọi phải xóa tan các điểm nghẽn của chế độ. Và những điểm nghẽn ở VN có vô số đến từ não trạng chuyên chính vô sản của CSBV như: - Xây dựng một hệ thống pháp luật minh bạch, - Bảo đảm quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do lập hội, và quyền bầu cử thực sự cạnh tranh; - Bảo đảm tam quyền phân lập (lập pháp, hành pháp, tư pháp) để hạn chế sự lạm quyền và nâng cao hiệu quả giám sát. Phát triển xã hội dân sự: Khuyến khích sự hình thành và phát triển của các tổ chức phi chính phủ, các hội đoàn độc lập, tạo không gian để người dân có thể tham gia vào các vấn đề chính trị - xã hội, cùng thúc đẩy quyền công dân, giúp người dân hiểu về trách nhiệm và quyền lợi của mình trong một xã hội dân chủ. Cải cách kinh tế và nâng cao đời sống người dân nhằm xây dựng một nền kinh tế thị trường minh bạch, ít tham nhũng sẽ tạo ra một tầng lớp trung lưu mạnh, vốn là lực lượng quan trọng trong quá trình dân chủ hóa và tăng cường hệ thống an sinh xã hội để giảm bất bình đẳng, đảm bảo mọi tầng lớp có cơ hội tham gia vào đời sống chính trị. Giáo dục và nâng cao nhận thức về dân chủ: Giáo dục không chỉ tập trung vào kiến thức chuyên môn mà còn cần nâng cao nhận thức về quyền con người, tư duy phản biện và tinh thần trách nhiệm công dân, cũng như tạo ra một nền giáo dục cởi mở, khuyến khích sự đa dạng tư tưởng và tranh luận tự do. Sự đồng thuận của tầng lớp lãnh đạo và áp lực từ xã hội qua những thay đổi bền vững thường cần có sự ủng hộ từ một bộ phận trong giới lãnh đạo, kết hợp với áp lực từ người dân để thúc đẩy cải cách. Sự thay đổi cần phải có lộ trình và tránh những biến động cực đoan có thể gây bất ổn. Học hỏi từ các nước đã dân chủ hóa thành công. Quan sát và rút kinh nghiệm từ các quốc gia Đông Á như Hàn Quốc, Đài Loan, hay các nước Đông Âu để tìm ra mô hình phù hợp nhất với điều kiện của Việt Nam. Thẳng thắn mà nói, nếu hỏi, Cuộc cách mạng bất tuân dân sự có thể xảy ra cho Việt Nam hay không? Nếu có, thì thực hiện như thế nào? Cuộc cách mạng bất tuân dân sự là một chiến lược nhằm thay đổi chế độ chính trị, thông qua việc từ chối tuân thủ các luật lệ và chính sách mà người dân cho là bất công, và không xử dụng bạo lực. Câu hỏi về việc liệu một cuộc cách mạng bất tuân dân sự có thể xảy ra ở Việt Nam hay không là một vấn đề rất phức tạp và có nhiều yếu tố cần phải xem xét, bao gồm cả tình hình chính trị, sự đàn áp của chế độ và phản ứng của người dân. Tuy nhiên, nếu xét từ một góc độ lý thuyết, thì việc thực hiện một cuộc cách mạng bất tuân dân sự ở Việt Nam là khả thi, mặc dù rất khó khăn. Trước hết, cần tạo ra sự đồng thuận trong xã hội: Đoàn kết các lực lượng xã hội: Một cuộc cách mạng bất tuân dân sự sẽ cần sự tham gia của nhiều nhóm xã hội khác nhau, từ các trí thức, thanh niên, công nhân cho đến các nhóm dân tộc thiểu số. Sự bất mãn về những vấn đề như tham nhũng, thiếu tự do chính trị, và nghèo đói có thể là những yếu tố khơi dậy tinh thần đoàn kết. Tăng cường các phong trào xã hội dân sự: Xây dựng và phát triển xã hội dân sự có thể đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức các cuộc biểu tình và các hành động bất tuân. Các tổ chức phi chính phủ, các nhóm bảo vệ quyền con người, và các phong trào đòi quyền lợi có thể là những nền tảng để huy động sự tham gia của người dân. Thứ đến, cần xử dụng các hình thức bất tuân không bạo lực: Biểu tình, đình công và các cuộc tẩy chay: Một trong những hình thức cơ bản của bất tuân dân sự là tổ chức các cuộc biểu tình ôn hòa, đình công hoặc tẩy chay các hoạt động mà chính quyền tổ chức. Đây có thể là các hành động nhằm vào những vấn đề cụ thể, chẳng hạn như phản đối các chính sách bất công hoặc các vấn đề xã hội như tham nhũng, môi trường, hoặc việc đàn áp quyền tự do ngôn luận. Chúng ta còn nhớ, ngay gần cuối cuộc chiến ở Việt Nam, Ông David Steinman, một luật sư Hoa Kỳ và cộng sự viên của TNS Daniel Moynihan, đến gặp GS Vũ Quốc Thúc và cho biết rằng Hoa Kỳ không muốn cựu Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu công khai tham gia hội thảo mà nên đứng sau hội trường. Ông Steinman cũng khuyến cáo rằng:“Sớm muộn gì quý vị cũng phải dùng biện pháp bất tuân dân sự (civil disobedience). Phải có phong trào bất tuân dân sự trên toàn quốc mới hy vọng thay đổi được chế độ cộng sản độc tài.” Những kết luận có được từ sách vở phần nhiều không phải là các đáp số toán học rõ ràng. Chính xác hơn, chúng không phải là những phép tính cộng trừ nhân chia đơn giản, mà giống như những phương trình phức tạp với nhiều ẩn số cần được tiếp tục giải đáp. Đình Đại: Nói chuyên hôm nay để có tầm nhìn chiến lược cho tương lai, thì chúng ta không thể nào quên quá khứ được. Con đường dân chủ hóa ở một chừng mực nào đó đã xuất hiện ở VN trước đây hơn nửa thế kỷ. Và năm hiện hữu của nền Cộng Hòa, tuy là phải phát triển trong bối cảnh chiến tranh tàn khốc, nhưng thể chế ấy được xem là đã có những nền móng căn bản cho một tiến trình dân chủ thật sự. Xin gs cho biết đôi chút về vấn đề này. MTT: Nhìn lại lịch sử Việt Nam trong thế kỷ 20, có thể thấy rằng tiến trình dân chủ hóa từng có những dấu ấn quan trọng, đặc biệt là trong giai đoạn của nền Đệ Nhất và Đệ Nhị Cộng Hòa (1955-1975) tại miền Nam Việt Nam. Dù tồn tại trong hoàn cảnh chiến tranh, các thể chế này vẫn có những yếu tố đặt nền móng cho một mô hình dân chủ. 1. Hiến pháp và hệ thống chính trị • Hiến pháp 1956 và Hiến pháp 1967 đều nhấn mạnh đến việc tổ chức một nhà nước theo mô hình dân chủ đại nghị với tam quyền phân lập rõ ràng. • Quyền tự do lập hội, tự do báo chí, và quyền bầu cử được bảo đảm trên lý thuyết, dù trong thực tế vẫn còn hạn chế do tình hình chiến tranh. 2. Đa nguyên chính trị • So với các thể chế độc tài quân sự trong khu vực vào thời điểm đó, miền Nam có một môi trường chính trị tương đối đa nguyên hơn. Có các đảng phái chính trị hoạt động, có các cuộc bầu cử tổng thống, bầu cử quốc hội với sự tham gia của nhiều ứng cử viên. • Báo chí và truyền thông có giai đoạn phát triển mạnh, phản ánh nhiều góc nhìn khác nhau về chính trị - xã hội. 3. Giáo dục và tầng lớp trung lưu • Hệ thống giáo dục miền Nam thời đó được đánh giá cao về tính khai phóng, giúp hình thành một tầng lớp trí thức có tư duy độc lập, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các giá trị dân chủ. • Sự phát triển của tầng lớp trung lưu, đặc biệt là ở các đô thị lớn như Sài Gòn, Huế, Đà Nẵng, giúp tạo ra một nền tảng xã hội quan trọng cho dân chủ hóa. 4. Tuy nhiên cũng có những …thách thức và hạn chế • Chiến tranh và bất ổn: Việc phải đối diện với chiến tranh liên miên khiến tiến trình dân chủ bị hạn chế, nhiều biện pháp khẩn cấp được áp dụng làm giảm mức độ tự do chính trị. • Tham nhũng và khủng hoảng chính trị: Nội bộ chính quyền có nhiều giai đoạn bất ổn, các cuộc đảo chính quân sự (đặc biệt là sau 1963) đã làm suy yếu nền tảng dân chủ. • Ảnh hưởng của các cường quốc: Sự can thiệp từ bên ngoài, đặc biệt là từ Mỹ, đôi khi ảnh hưởng đến sự phát triển chính trị tự chủ của chính quyền miền Nam. Các bài học từ lịch sử cho chúng ta thấy được rằng, dù còn nhiều điều cần phải chỉnh sửa, nền Cộng Hòa tại miền Nam Việt Nam vẫn là một giai đoạn đáng nghiên cứu trong tiến trình dân chủ hóa của đất nước. Từ đó, có thể rút ra từ giai đoạn trte6n là: • Dân chủ cần một nền tảng vững chắc về thể chế và xã hội dân sự, không thể chỉ dựa vào các cuộc bầu cử đơn thuần. • Chiến tranh và bất ổn chính trị là những trở ngại lớn đối với việc phát triển dân chủ. • Vai trò của tầng lớp trí thức và trung lưu rất quan trọng, vì họ là lực lượng thúc đẩy nhận thức và yêu cầu cải cách. Qua trên chúng ta có thể thấy những nềnn móng dân chủ đầu tiên đã bắt đầu tô điềm cho miền Nam từ năm 1955 cho đến 1975. Và chính CSBV đã xóa tan “con đường dân chủ hóa VN” trên. Chính họ cần phải chỉnh trang và tháo gở các nút nghẽn do CSBV sinh sản ra. Con đường dân chủ hóa VN sẽ khai mở ngay tiếp theo sau… Đình Đại: Sau 13 năm cầm quyền tuyệt đối của một TBT, NP Trọng, một người theo chủ nghĩa giáo điều thì giờ đây vận mệnh VN lại nằm trong tay một người từng đứng đầu bộ công an, lá chắn của chế độ, TBT Tô Lâm lại có những chỉ dấu cho thấy ông bắt đầu nhận chân được những giá trị của nền Cộng hòa xưa kia khi ông nhắc đến một Sài Gòn Hòn Ngọc Viễn Đông, việc tinh giảm biên chế cho đến rút gọn bản đồ hành chánh, thậm chí còn từ bỏ luôn cả thành trì cuói cùng của chủ nghĩa cs là « kinh tế thị trường theo định hướng xhcn », phải chăng đây là cơ hội tích cực cho con dường dân chủ hóa Việt Nam?? MTT: Những động thái gần đây của Tổng Bí thư Tô Lâm cho thấy một số dấu hiệu tích cực hướng tới cải cách và mở cửa hơn trong chính sách kinh tế và hành chính của Việt Nam qua những phát biểu của ông. Việc ông nhắc đến hình ảnh "Sài Gòn - Hòn ngọc Viễn Đông" và đề xuất sắp xếp lại đơn vị hành chính có thể được xem là những bước đi nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, mặc dù việc sắp xếp lại hệ thống hành chánh hiện tại. Tuy nhiên, việc những cải cách này có dẫn đến quá trình dân chủ hóa hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác, bao gồm: • Ý chí chính trị: Liệu lãnh đạo có thực sự cam kết mở rộng không gian dân chủ, tôn trọng quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí và quyền lập hội hay không. • Sự tham gia của xã hội dân sự: Cải cách cần đi đôi với việc khuyến khích sự tham gia của các tổ chức xã hội độc lập và người dân trong quá trình ra quyết định. • Thay đổi trong hệ thống pháp luật và thể chế: Để dân chủ hóa thực sự, cần có những cải cách sâu rộng về pháp luật và thể chế, đảm bảo quyền lực được phân chia rõ ràng và có cơ chế kiểm soát hiệu quả. Mặc dù các tín hiệu từ lãnh đạo cấp cao có thể mở ra cơ hội cho quá trình dân chủ hóa, nhưng việc hiện thực hóa điều này đòi hỏi một lộ trình rõ ràng, sự tham gia tích cực của toàn xã hội và cam kết mạnh mẽ từ chính quyền. Thưa anh. Đình Đại: Nói một cách cụ thể hơn, xin giáo sư cho biết cần những điều kiện gì để đạt được thành quả tích cực cho con đường đầy gian nan ấy? MTT: Để tiến trình dân chủ hóa ở Việt Nam đạt được thành quả tích cực, cần hội tụ nhiều điều kiện quan trọng. Dưới đây là những yếu tố then chốt: Cải cách thể chế và pháp luật: Từng bước mở rộng quyền tự do chính trị: Nới lỏng kiểm soát báo chí, tự do lập hội, quyền biểu đạt chính kiến. Tiếp đến, cải cách luật bầu cử: Tạo điều kiện cho bầu cử minh bạch, cạnh tranh, có sự tham gia của nhiều thành phần xã hội. Và sau cùng, xây dựng nhà nước pháp quyền nhằm bảo đảm tam quyền phân lập, tăng cường độc lập tư pháp, giảm sự chi phối của bộ máy hành chính lên hệ thống tòa án. Phát triển xã hội dân sự: Khuyến khích các tổ chức phi chính phủ và hội đoàn độc lập: Các tổ chức này có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quyền công dân và giám sát chính sách công. Nâng cao ý thức công dân: Thúc đẩy giáo dục về quyền và nghĩa vụ của công dân, giúp người dân hiểu được giá trị của dân chủ và cách thức tham gia hiệu quả. Cải cách kinh tế và giảm phụ thuộc vào nhà nước: Chuyển đổi mô hình kinh tế từng bước từ bỏ "kinh tế thị trường theo định hướng XHCN", tạo môi trường minh bạch cho kinh tế tư nhân phát triển. Giảm sự kiểm soát của nhà nước lên doanh nghiệp nhằm hạn chế tình trạng doanh nghiệp nhà nước chiếm ưu thế trong nền kinh tế, tạo sự cạnh tranh lành mạnh. Sau cùng, cải cách hệ thống thuế và đầu tư để thu hút đầu tư nước ngoài và đảm bảo sự minh bạch trong quản lý tài chính công. Thúc đẩy giáo dục khai phóng: Nâng cao phẩm chất giáo dục phải là việc cần phải làm trước hết. Khuyến khích tư duy phản biện, giáo dục về nhân quyền và quản trị dân chủ. Cải cách chương trình giảng dạy nhằm loại bỏ những nội dung mang tính tuyên truyền một chiều, hướng đến một nền giáo dục khách quan hơn. Tạo môi trường học thuật tự do, cho phép các trường đại học có quyền tự trị nhiều hơn trong nghiên cứu và giảng dạy. Và rốt ráo lại, tiến trình chuyển đổi phải được bảo đảm ổn định nhằm: • Tránh sự sụp đổ đột ngột qua học hỏi từ các quốc gia đã trải qua quá trình chuyển đổi dân chủ để tránh xung đột nội bộ hoặc bất ổn kinh tế. • Tăng cường đối thoại giữa chính quyền và các lực lượng xã hội để cho sự thay đổi diễn ra theo lộ trình có hoạch định trước thay vì đột biến để tránh sự phản kháng từ các nhóm lợi ích từ các thế lực cũ còn tồn tại. • Giữ vững sự đoàn kết dân tộc để tránh chia rẽ, đảm bảo mọi tầng lớp xã hội đều có cơ hội tham gia vào quá trình dân chủ hóa. Dân chủ hóa là một con đường dài và đầy thử thách, nhưng nếu có một lộ trình hợp lý và sự đồng thuận của toàn xã hội, Việt Nam có thể tiến tới một mô hình quản trị hiện đại, minh bạch và hiệu quả hơn. Hiện nay, co` vài suy nghĩ về con dường dân chủ cho VN như sau qua cuốc cách mạng truyền thông và công nghệ kỹ thuật số như: • Xử dụng mạng xã hội: Các nền tảng mạng xã hội như Facebook, X (Twitter cũ), và YouTube có thể là công cụ mạnh mẽ để tổ chức và lan tỏa các cuộc đấu tranh không bạo lực. Người dân và cá nhân có thể xử dụng chúng để chia xẻ thông tin, kêu gọi sự tham gia và thu hút sự chú ý của thế giới bên ngoài. • Tạo ra các hình thức phản kháng sáng tạo, biểu tượng và khẩu hiệu là một chiến lược quan trọng trong cuộc đấu tranh bất tuân dân sự. Những hình thức này có thể giúp xây dựng sự đồng thuận, tạo động lực cho phong trào, và thu hút sự chú ý của xã hội cũng như cộng đồng quốc tế. Dưới đây là một số cách để thực hiện các chiến lược này hiệu quả như tổ chức các cuộc biểu tình sáng tạo, ôn hòa • Xử dụng các biểu tượng và khẩu hiệu trong các cuộc biểu tình: Những cuộc biểu tình ôn hòa có thể là nơi để biểu tượng và khẩu hiệu được sử dụng rộng rãi. Những khẩu hiệu này có thể được viết lên băng rôn, bảng hiệu, áo phông, hoặc được hô vang trong các cuộc diễu hành. • Tẩy chay các sản phẩm hoặc dịch vụ của nhà cầm quyền cs. Tẩy chay các sản phẩm, dịch vụ hoặc các sự kiện do họ tổ chức có thể là một hình thức phản kháng sáng tạo. Ví dụ, một chiến dịch tẩy chay các sản phẩm của các công ty có liên quan đến chế độ có thể là một cách để gây áp lực lên chính quyền mà không cần bạo lực. • Các cuộc đình công: Đình công tại các nơi làm việc, trường học, hoặc các tổ chức xã hội có thể tạo ra sự đình trệ lớn và gây áp lực lên chế độ. Những cuộc đình công này có thể diễn ra ở nhiều lĩnh vực khác nhau, từ công nhân, giáo viên, cho đến học sinh, để tạo ra sự không hài lòng và yêu cầu thay đổi. Hành động ngồi hoặc không làm gì: Các hành động như ngồi yên tại các địa điểm công cộng, không tham gia vào các hoạt động chính thức của chính phủ, có thể giúp gây sự chú ý mà không cần phải đụng chạm đến quyền lực. Việc nầy đã được thanh niên sinh viên Trung Cộng thực hiện nhiều cuộc phản kháng trang năm 2024 tại Bắc Kinh. Tóm lại, các biểu tượng hoặc khẩu hiệu có thể trở thành một phần quan trọng trong việc tạo động lực và gây sự chú ý đến phong trào. Những hình thức phản kháng sáng tạo này có thể giúp lan tỏa thông điệp và tạo ra một tinh thần đoàn kết rộng rãi. Các hình thức này không chỉ giúp nâng cao tinh thần đoàn kết, mà còn thu hút sự chú ý của công luận trong và ngoài nước, tạo ra sự ủng hộ và làm gia tăng sức ép đối với chế độ. Một cuộc cách mạng bất tuân dân sự ở Việt Nam có thể xảy ra nếu như có đủ sự hỗ trợ từ trong xã hội và từ cộng đồng quốc tế. Tuy nhiên, việc thực hiện đó sẽ phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, đặc biệt là sự đàn áp mạnh mẽ từ chính quyền và những thách thức trong việc tạo ra sự đồng thuận trong xã hội. Nếu có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, các chiến lược không bạo lực, và sự tham gia rộng rãi của cộng đồng, thì đây có thể là một con đường để tiến tới sự thay đổi trong tương lai, mặc dù kết quả sẽ không thể đạt được ngay lập tức và sẽ cần một thời gian dài để xây dựng sức mạnh. Tuy nhiên, để thành công, những chiến lược này cần được triển khai một cách đồng bộ, sáng tạo và kiên trì, đồng thời tạo được sự tham gia rộng rãi từ phía người dân. Đình Đại: Như vậy, trên chuyến tàu lịch sử đó, người Việt hải ngoại sẽ có thể giữ vai trò gì và như thế nào để có thể thúc đây tiến trình dân chủ hóa Việt Nam? Người Việt hải ngoại có thể đóng vai trò quan trọng trong tiến trình dân chủ hóa Việt Nam bằng nhiều cách khác nhau, từ tác động về kinh tế, chính trị, cho đến văn hóa và xã hội. Dưới đây là những lĩnh vực mà cộng đồng người Việt ở nước ngoài có thể góp phần thúc đẩy sự thay đổi trong nước: 1. Hỗ trợ về tri thức và kinh nghiệm quản trị • Chia sẻ kinh nghiệm về dân chủ và quản trị nhà nước: Nhiều người Việt hải ngoại đã và đang sống trong các nền dân chủ phát triển như Hoa Kỳ, Canada, Pháp, Đức, Úc... có thể truyền đạt kinh nghiệm về cách thức vận hành một hệ thống dân chủ. • Góp phần xây dựng xã hội dân sự: Hỗ trợ các tổ chức xã hội dân sự trong nước thông qua đào tạo, chia sẻ kiến thức về nhân quyền, pháp quyền và quản trị tốt. • Tạo diễn đàn trao đổi: Phát triển các nền tảng truyền thông, nghiên cứu về cải cách chính trị, kinh tế, xã hội và giáo dục. 2. Ảnh hưởng về kinh tế • Đầu tư và hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân: Người Việt hải ngoại có thể góp phần phát triển nền kinh tế Việt Nam theo hướng bền vững bằng cách đầu tư vào các lĩnh vực có tính minh bạch, ít chịu sự kiểm soát của nhà nước. • Thúc đẩy thương mại tự do: Kêu gọi các chính phủ nước ngoài thúc ép Việt Nam cải thiện nhân quyền và minh bạch kinh tế để nhận được các hiệp định thương mại có lợi. • Chuyển giao công nghệ và kinh nghiệm kinh doanh: Hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước áp dụng mô hình kinh doanh hiện đại, giảm sự phụ thuộc vào khu vực nhà nước. 3. Vận động chính trị và tác động lên các chính phủ nước ngoài • Vận động chính sách đối với chính phủ sở tại: Tác động đến các chính phủ phương Tây để họ gây áp lực lên chính quyền Việt Nam trong các vấn đề nhân quyền, tự do ngôn luận, bầu cử minh bạch. • Xây dựng liên minh quốc tế: Hợp tác với các tổ chức quốc tế nhằm theo dõi và thúc đẩy cải cách tại Việt Nam. • Tạo mạng lưới ủng hộ cho phong trào dân chủ trong nước: Hỗ trợ những cá nhân, tổ chức đang đấu tranh ôn hòa cho dân chủ và nhân quyền tại Việt Nam. 4. Gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa, giáo dục • Truyền bá các giá trị dân chủ và khai phóng: Thông qua văn hóa, truyền thông, giáo dục để nâng cao nhận thức của người dân trong nước về các quyền cơ bản của họ. • Hỗ trợ giáo dục phi chính thức: Cung cấp học bổng, chương trình đào tạo cho các nhà hoạt động trẻ, sinh viên có tư tưởng đổi mới. 5. Đoàn kết và kết nối giữa cộng đồng trong và ngoài nước • Xây dựng lòng tin và hòa giải dân tộc: Quá khứ chiến tranh và sự khác biệt về hệ tư tưởng đã tạo ra những rào cản giữa người Việt trong và ngoài nước. Việc thúc đẩy hòa giải, vượt qua những định kiến để cùng hướng đến một Việt Nam dân chủ là rất quan trọng. • Tạo diễn đàn đối thoại giữa trong nước và hải ngoại: Các trí thức, doanh nhân, nhà hoạt động trong và ngoài nước có thể hợp tác để tìm ra giải pháp phù hợp với tình hình thực tế. Tuy nhiên, có những thách thức luôn luôn hiện diện bên cạnh tiến trình chuyển đổi và nếu không chuẩn bị, nguy cơ biến động có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Chắc chắn, những thách thức trên sẽ đến từ những thế lực do CSBV vận động và thúc đầy. • Sự kiểm soát thông tin từ nhà nước: Chính quyền có thể ngăn chặn hoặc bóp méo thông tin từ hải ngoại, do đó cần sử dụng các phương thức truyền thông hiệu quả như mạng xã hội, truyền thông quốc tế. • Thiếu sự đoàn kết trong cộng đồng hải ngoại: Một số nhóm có thể có quan điểm khác nhau về phương thức dân chủ hóa, vì vậy cần có sự thống nhất để tránh chia rẽ. • Bảo vệ những cá nhân và tổ chức đấu tranh trong nước như hỗ trợ pháp lý, tài chính và tinh thần cho những người đang đối mặt với áp lực từ chính quyền. Người Việt hải ngoại có thể đóng vai trò cầu nối giữa Việt Nam và thế giới, cung cấp tri thức, kinh nghiệm và nguồn lực để thúc đẩy tiến trình dân chủ hóa. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ với các lực lượng trong nước và một chiến lược rõ ràng, thực tế. Trong giai đoạn “gần như tuyệt vọng” của đất nước như ngày hôm nay, phương châm “cứu cánh biện minh cho phương tiện” cần áp dụng triệt để. Vì chính cá nhân và gia đình của các bộ cao cấp cũng đã và đang chuẩn bị “hạ cánh an toàn” ở ngoại quốc. Nếu Indonesia "tống cổ" cs ra khỏi xứ họ được vì máu đã được xử dụng đúng thời đúng lúc, thì Việt Nam cũng có thể làm được, nếu được châm ngòi, khuyến khích, hỗ trợ. Chính bạo quyền cộng sản mới là phía kích động bạo lực. Đảng CSBV mới chính là cái nôi, là nguồn cơn, là thủ phạm của mọi bạo động trên đất nước này. Không ai khác, tập đoàn cộng sản là những kẻ đã dùng bạo động làm phương châm và kim chỉ nam cho mọi hoạt động trong suốt thời gian tồn tại của họ cho đến ngày nay. Câu hỏi được đặt ra là bạn và tôi có nghĩ rằng cộng đồng người Việt hải ngoại đã tận dụng hết tiềm năng của mình trong việc hỗ trợ dân chủ hóa Việt Nam chưa? Ngay bây giờ là thời điểm để người Việt trong và ngoài nước ra tay, trước khi quá trễ. Một khi TC chiếm Việt Nam thì lúc đó máu Việt sẽ đổ ra nhiều hơn mà vẫn không đi tới đâu hết. MTT: Thay lời kết Qua các phân tích trên đây, hy vọng từ đó chúng ta sẽ cùng nhau tiếp tục truy tìm một sinh lộ mới cho Việt Nam. Về phía Trung Cộng, có những mặt chính trị, quân sự, nhứt là kinh tế và xã hội đang xảy ra trong điều kiện không thuận lợi cho nước nầy, từ đó chúng ta có thể vận dụng để làm suy yếu hay triệt tiêu được sức mạnh “Hán hóa” của Trung Cộng. Trong suốt năm 2024, TC đã phải vật lộn với tình trạng suy thoái bất động sản kéo dài, khủng hoảng ngân sách của chính quyền địa phương, và thị trường lao động trì trệ, làm suy yếu niềm tin vốn đã mong manh của người tiêu dùng và doanh nghiệp. Đất nước đang sa lầy trong áp lực giảm phát kéo dài nhất kể từ năm 1999. Tình trạng mất cân bằng đã trở nên sâu sắc hơn, khi tăng trưởng trong xuất khẩu và đầu tư sản xuất liên tục vượt xa mức tiêu dùng của hộ gia đình. Thừa cung hàng hóa trong nước đã buộc các nhà xuất khẩu phải giảm giá, làm giảm biên lợi nhuận, nhưng lại tăng các tranh chấp thương mại. Từ đây và biện pháp cần cân nhắc hần ngăn chận sự xâm lăng không tiến sung của TC. Đó là: Về kinh tế: Tiếp tay vận động cuộc tầy chay đi du lịch “ngắm cảnh” TC và tẩy chay hàng hóa do TC sản xuất dưới bất cứ hình thức nào, từ thực phẩm, thuốc men, vật dụng dùng trong nhà, quần áo, sản phẩm làm đẹp cho phụ nữ…Nhóm Chống Tàu Diệt Việt Cộng đã có nhiều cố gắng trong việc chuyển tải những thông tin cho bà con ở hải ngoại và quốc nội. Xin bà con hãy cùng tiếp tay đẩy mạnh chiến dịch nầy. Về chính trị: Hãy cùng phối hợp và hợp tác với chính phủ lưu vong Tây Tạng do một tiến sĩ trẻ, giáo sư Đại học Harvard, không liên quan gì đến nạn quốc phá gia vong ở Tây Tạng vì năm 1959, khi mất Tây Tạng, ông chưa sinh ra. Đó là Thủ tướng Lobsang Sangay, sinh năm 1968. Về xã hội: Hiện tại có thể nói, xã hội trong nội địa nước Trung Hoa có nhiều biến chuyển không thuận lợi. Người dân Duy Ngô Nhĩ, Tân Cương đang đứng lên đòi độc lập tích cực hơn qua cuộc đổ máu làm hàng trăm người chết xảy ra ở nhiều tỉnh ở TC. Nhiều tỉnh và thành phố từ Vân Nam đến Quảng Châu, các cty điện, cộng đoàn taxi, cty vận tải v.v…đồng loạt biểu tình. Và quan trọng hơn cả là phong trào sinh viên, học sinh ở Hong Kong bãi khóa đòi bầu cử công bằng và tự do năm 2015. Về phía Việt Nam: "Tiêu diệt một dân tộc là một tiến trình, chứ không phải một sự kiện". Do đó, tiến trình trên đã được TC lâu nay thực hiện cho dân tộc Việt Nam. Đây là một tiến trình lâu dài và đa dạng, được tăng mạnh mẽ do chế độ chính trị và chính sách đối với người dân của CSBV. Một chế độ khoá tay bịt miệng người dân, không cho đất nước có sức mạnh dân tộc: Nó biến Việt Nam trước tiên là một bãi rác, kế đến là con đường mòn Nam tiến tiếp nối tham vọng của Đại Hán Trung Cộng. Nó bào mòn sức sống của dân tộc và tàn phá một đất nước xinh đẹp mà Cha Ông đã bao đời gìn giữ và tô bồi”. Chúng ta cần phải liên lạc, theo dõi diễn tiến của các phong trào đấu tranh dân chủ và nhân quyền của những người như Lưu Hiểu Ba (Nobel Hòa bình 2010), Hồ Giai, Ngải Vị Vị cùng Hiến Chương 08 qua Bản Tuyên Ngôn đầu tiên gồm 350 chữ ký của các nhà hoạt động nhân quyền nổi tiếng nhằm mục đích thúc đẩy cải cách chánh trị và dân chủ cho Trung Hoa. Người Tây Tạng trực diện tranh đấu cho độc lập Tây Tạng tại tỉnh Tứ Xuyên (hiện tại chỉ còn 5% dân số Tây Tạng sống trên đất nước Tây Tạng vì người Hán (TC) đã di dân tràn ngập rồi), cũng như người Hồi Hột tranh đấu cho Tân Cương ở tỉnh Vân Nam (chỉ còn 10% dân số trên 46 triệu người dân trong tỉnh). Cũng không quên nhắc đến phong trào Pháp Luân Công ở cùng khắp mọi nơi trong nước Tàu tranh đấu cho tự do tôn giáo và bất công xã hội. Các phong trào trên chính là những ngòi nổ cho việc biến Trung Cộng trở thành “Đông Châu Liệt Quốc”. Và một khi TC bị xé tan thành nhiều mảnh, CS Bắc Việt, thái thú biết nói tiếng Việt của TC sẽ không còn “hậu phương” lớn làm điểm tựa, dĩ nhiên ngày tàn của chế độ sẽ không còn xa sau đó. Tất cả các phối hợp đấu tranh trên nhằm mục đích đẩy mạnh sự xáo trộn xã hội, kinh tế của TC; từ đó tiến trình mang lại tự do, dân chủ và nhân quyền của TC sẽ được rút ngắn, vì sẽ không còn một quốc gia Trung Quốc vĩ đại nữa. Và, người Việt quốc nội và hải ngoại còn có khả năng kết hợp với các NGO trong lãnh vực môi sinh như Oxfam ở Hong Kong và Hà Nội, một cơ quan phi chánh phủ quốc tế tranh đấu cho sự nghèo đói, bất công xã hội, và môi trường để cùng nói lên tiếng nói chung nhằm đánh động dư luận và lương tâm thế giới. Hiện nay, nạn Hán hóa hay Bắc thuộc lần thứ 5 đã và đang lừng lững hiện diện trên hơn 49 tụ điểm có hơn 1.000 người Trung hoa lục địa, và đang tiếp tục tăng trưởng. Với các “phải chăng” trên đây, 60% tuổi trẻ trong nước cùng sự yểm trợ của những người con Việt hải ngoại cần có thái độ và hành động tích cực hơn nữa để xóa tan mắt xích nô lệ nầy do các Thái thú nói tiếng Việt của nhóm Bắc kỳ đỏ. Làm người của tổ quốc, tuổi trẻ chúng ta ngày hôm nay cần phải tranh đấu không khoan nhượng cho dân chủ, tự do, nhân quyền cho Đất và Nước. Cuộc tranh đấu giữa thiện và ác, giữa lành mạnh và độc hại, giữa dân chủ và độc tài, giữa tự do và cộng sản… không bao giờ dứt. Tuổi trẻ hôm nay, trong và ngoài nước, chính là những người đang làm lịch sử, mang sứ mạng xóa tan cơ chế chuyên chính vô sản và độc tài của CSBV. Không còn con đường nào khác cho TUỔi TRẺ Việt Nam! Tuổi trẻ Việt Nam hãy thực hiện lời nói của Cố Tổng thống Thomas Jefferson là:” Every Generation needs a new REVOLUTION”. Bán nguyệt san Tự Do Ngôn Luận ghi nhận:”Thực dân Pháp ngày xưa đàn áp dân ta vì không phải là đồng bào, đồng chủng. Nhưng họ vẫn còn có tình đồng loại, vẫn có niềm tin tôn giáo nào đó, ý thức danh dự trong lương tâm và nỗi e ngại công luận quốc tế, nên không đến nỗi tàn độc. Nhưng đối với người CS duy vật vô thần và quốc tế vô sản, thì lương tâm, danh dự, ý thức quốc gia, tình tự dân tộc, máu chảy ruột mềm là hoàn toàn vô nghĩa. 50 năm tội ác đã chẳng đủ rồi sao?” Niềm hy vọng qua trích đoạn qua nhận định về phim “The Vietnam War” là Chính phủ Hoa Kỳ mất 10 năm để tạo dựng (Việt Nam Cộng Hòa), rồi giết đi (ngày 30/4/1975). Ken Burns và Lynn Novick đã mất 10 năm với 30 triệu mỹ kim để hợp pháp hóa cái chết đó. Số phận của miền Nam Việt Nam là sinh ra để chết. Nhưng cái chết đó lại phát sinh ra một Việt Nam di cư (diaspora) lưu vong có khả năng làm cho Việt Nam phục sinh”. (The US uses 10 years to design the death of South Vietnam. Ken Burns and Lynn Novick use 10 years with 30 million dollars to design the death of her legitimacy. The South Vietnam’s fate is born to die. But her death created the Vietnam diaspora which will become the resurrection of VietNam.”) Viễn ảnh một bình minh rực rỡ cho Việt Nam trong những ngày sắp tới chắc chắn sẽ xảy ra trong một tương lai không xa qua cuộc cách mạng Bất tuân Dân sự! Xin tất cả chúng ta cùng động não…để cùng quyết tâm xóa tan cơ chế chuyên chính vô sản của CSBV, để từ đó, công cuộc Hán hóa của TC sẽ bị triệt tiêu ngay. Mai Thanh Truyết ghi lại