Làm thế nào để xây dựng một thế giới an toàn hơn?

 Phần II

 

1-    Hướng giải quyết sự hâm nóng toàn cầu

 

Tương tự như vậy, biến đổi khí hậu đang diễn ra, và chúng ta không thể ngăn chặn nó hoàn toàn. Nhưng chúng ta có thể giảm thiểu quy mô của sự thay đổi và ngăn chặn những tác động có hại nhất của nó thông qua các chính sách thông minh và tích cực. Chúng ta phải trả một giá rất đắt! Để giải quyết vấn đề này một cách nghiêm chỉnh, chúng ta cần bắt đầu bằng việc ban hành thuế carbon, điều này sẽ gửi cho thị trường tín hiệu giá phù hợp và tăng doanh thu cần thiết để tài trợ cho các công nghệ mới và đồng thời thích ứng với hành tinh vốn đã thay đổi.

Đối với phát triển kinh tế, có hàng trăm cách chúng ta có thể tiếp cận quá trình này theo cách khác nhau, giữ nguyên các thành phần truyền thống như tăng trưởng, cởi mở và đổi mới trong khi nhấn mạnh mới vào những yếu tố khác như an ninh, khả năng phục hồi và khắc phục mong manh - anti-fragility. Chúng ta có thể thực hiện các đổi chác - trade khác nhau, từ bỏ một số hiệu quả và tính năng động trong một số lĩnh vực, và chi nhiều tiền hơn để chuẩn bị cho xã hội của chúng ta.

 

Chi phí cho việc phòng ngừa và chuẩn bị sẽ rất nhỏ so với thiệt hại kinh tế do phản ứng không hiệu quả với khủng hoảng. Đứng về phương diện căn bản hơn, xây dựng trong khả năng phục hồi tạo ra sự ổn định quan trọng nhất, đó là sự ổn định về cảm xúc. Con người sẽ không thể chấp nhận sự cởi mở và thay đổi lâu dài nếu họ liên tục lo sợ rằng họ sẽ bị xóa sổ trong một thảm họa tiếp theo.

 

Và việc ngăn chặn đại dịch tiếp theo thì sao?

 

Một lần nữa, chúng ta cần cân bằng tính năng động với sự an toàn. Nhiều sự chú ý đã tập trung vào các chợ ẩm ướt, nơi động vật sống được giết mổ và bán, nhưng những chợ này không thể đơn giản bị đóng cửa (như trường hợp ở Wuhan). Ở nhiều quốc gia, đặc biệt là ở châu Phi và châu Á, họ cung cấp thực phẩm tươi sống cho những người không có tủ lạnh. (Ở Trung Cộng, chúng chiếm 73% tổng số rau tươi và thịt được bán). Đó là việc buôn bán kỳ lạ phải được đặt ra ngoài vòng pháp luật.

·       Tương tự, việc khiến thế giới ngừng ăn thịt có thể là điều không thể, nhưng thúc đẩy chế độ ăn lành mạnh hơn - với ít thịt hơn - sẽ tốt cho con người và trái đất.

·       Và việc canh tác trong nhà máy (factory farming) có thể được thiết kế lại để an toàn hơn và ít tàn nhẫn hơn với động vật.

·       Cấp bách nhất, các quốc gia cần có hệ thống y tế công cộng mạnh, và những hệ thống đó cần giao tiếp, học hỏi và hợp tác với nhau. Bạn không thể đánh bại một căn bệnh toàn cầu bằng các phản ứng địa phương.

 

Vì vậy, California cũng không thể ngăn chặn biến đổi khí hậu hoặc cháy rừng một mình. Tuy nhiên, giống như nước Mỹ sau cơn Lốc Bụi, nước này có thể học hỏi từ những sai lầm trong chính sách của mình, xử dụng đốt có kiểm soát để dọn sạch bụi bẩn và thực hành xây dựng bền vững. Thật không may, vào đầu tháng này, nó đã có một bước đi sai hướng khi các nhà lập pháp loại bỏ một dự luật cải cách cho phép phát triển nhà ở dày đặc hơn. Nếu không có hành động mới, những ngôi nhà dành cho một gia đình sẽ tiếp tục tràn ra ngoài rừng, mở rộng dấu chân của con người và khiến những đám cháy hủy diệt trong tương lai không thể tránh khỏi.

 

Thay vì trợ cấp cho các khu định cư ven biển, trong rừng và sa mạc, các chính phủ nên khuyến khích nhà ở ở những khu vực an toàn và bền vững hơn. Chúng ta phải nhận ra rằng cách chúng ta đang sống, ăn uống và tiêu thụ năng lượng đều đang ảnh hưởng đến trái đất - và phản ứng của chính trái đất sẽ tác hại nhiều hơn lên chúng ta!

 

Loài người đã và đang phát triển xã hội của họ với một tốc độ phi thường, mở rộng trong mọi lĩnh vực với tốc độ chưa từng có. Nó giống như thể chúng ta đã chế tạo một chiếc xe đua nhanh nhất từng được tưởng tượng và đang lái nó qua những địa hình không xác định, không được đánh dấu.

 

·       Nhưng chúng ta không bao giờ trang bị túi khí an toàn cho xe.

·       Chúng ta không nhận được bảo hiểm.

·       Chúng ta thậm chí còn chưa thắt dây an toàn.

·       Động cơ chạy nóng. Các bộ phận quá nóng và đôi khi thậm chí bắt lửa. Đã có một số tai nạn, mỗi tai nạn ngày càng tồi tệ hơn một chút so với lần trước.

 

Vì vậy, chúng ta khi xử dụng xe, điều chỉnh hệ thống treo, sửa chữa thân xe và quyết tâm làm tốt hơn. Nhưng chúng tôi vẫn tiếp tục đua, và chẳng bao lâu nữa chúng tôi sẽ ngày càng đi nhanh hơn, vào những địa hình mới hơn và gồ ghề hơn. Nó đang trở nên nguy hiểm ở ngoài đó. Đã đến lúc phải gắn các túi khí an toàn đó và mua bảo hiểm. Và trên hết, đã đến lúc thắt dây an toàn.

 

2-    Góp ý của người chuyển dịch

 

Đi tìm một phương hướng khác để giải quyết vấn đề “nhân tai” hiện nay nhằm mưu cầu xây dựng một trái đất an tòan hơn, đáng sống hơn…quả là một nan đề cho bất cứ nhà khoa học nào có lương tâm và có một tầm nhìn đúng đắn về dự phóng tương lai cho nhân loại. Từ ngàn xưa Phật Thích Ca đã gợi ý là dùng thiên nhiên để giải quyết và điều chỉnh những vấn nạn của thiên nhiên (do con người gây ra!) trong khi rao giảng đạo Từ Bi của Ngài. Ngài đã nhắc nhở rằng mọi sinh vật kể cả cây cỏ đều có một đời sống riêng góp phần vào sự hài hòa của thiên nhiên.

 

Nếu chúng ta hủy diệt một mầm sinh vật nào đó, có thể làm đảo lộn sự hài hòa ấy. Do đó nguyên lý dùng thiên nhiên để thanh lọc các vấn nạn của thiên nhiên là một suy nghiệm căn bản cho mọi phương pháp giải quyết những vấn nạn môi trường trên trái đất trong hiện tại và tương lai.

 

Thiết nghĩ, sở dĩ có cuộc đại diệt chúng sinh (nói chung cho tất cả mầm mống sinh thực-động vật) hiện có trên thế giới tập trung vào ba tính xấu của con người: Kiêu ngạo - Thiển cận - Tham lam vô độ.

 

Tất cả chỉ do cái NGÃ của con người, muốn làm chủ thiên nhiên!

 

Vì vậy, giải pháp duy nhất làm cho trái đất trở về trạng thái an toàn hơn, an lành hơn là: “Tái hòa giải với thiên nhiên”.

 

Con người đã ảo tưởng là có thể sống không cần đến thiên nhiên, trong khi bản thân sự tồn tại của cơ thể con người đã là hiện thân cho sự đa dạng sinh học, với bao nhiêu tế bào, vi khuẩn tồn tại cộng sinh. Đó là lời của Cựu Giám đốc Bảo tàng Quốc gia về Lịch sử Tự nhiên Pháp. Ông nhấn mạnh thêm là: “Loài người không thể phá hủy được sự sống, bởi các biểu hiện của sự sống sẽ vẫn tồn tại, cho dù loài người có không còn nữa. Nhưng rất có thể là, với đà diệt chủng hiện nay, con người sẽ biến mất cùng với các loài động vật có xương sống, với các loài thực vật quen thuộc trong vườn nhà trái đất của chúng ta”.

 

Để kết luận, Ông đưa ra ‘Giải pháp duy nhứt’, theo ông, đó là «tái hòa giải nền kinh tế mới, được cân nhắc một cách kỹ lưỡng, với thiên nhiên». Tình hình hiện nay là ‘đã quá trễ để có thể bi quan’.

Có tiêu cực lắm không hỡi các bạn?

 

Không ai biết được thời điểm nào thảm họa sẽ là «không thể đảo ngược».

 

 

Chỉ có một cách duy nhất là hành động khẩn cấp.

 

Trong chiều hướng đó các nhà khoa học đã tìm về thiên nhiên để suy nghiệm và giải lý từ các chu kỳ tuần hoàn của cây cỏ để đưa ra các phương pháp thích nghi cho việc xử lý ô nhiễm môi trường. Nguyên lý SINH – DIỆT của Phật giáo có thể được đem ra áp dụng ở trường hợp này để mang lại sự cân bằng cho hai nhu cầu phát triển và cải thiện môi sinh. Vì vậy, trong thiên niên kỷ thứ ba này, nhiệm vụ chính yếu của các nhà khoa học trên thế giới là:

 

•         Phải tập trung trí tuệ để bảo vệ và tái tạo sự tuần hoàn nguyên thủy của thiên nhiên;

•         Nghiên cứu những công nghệ sạch để thay thế các nguồn năng lượng đang sử dụng hiện tại.

•         Truy tìm các giải pháp thiên nhiên để giải quyết vấn nạn môi trường ô nhiễm trên thế giới.

 

Để kết luận, tiến trình làm sạch thiên nhiên và trả lại thiên nhiên những nguồn nước trong lành, bầu khí quyển tươi mát, bảo vệ những cánh rừng nơi trú ngụ của các thú vật sắp bị tiệt chủng, bớt phí phạm những nguồn tài nguyên thiên nhiên trên thế giới nhất là nguồn nước sạch .... là bổn phận và trách nhiệm của mọi người trên hành tinh nầy. Đã tự nhận là một sinh vật thượng đẳng, con người không thể từ chối bổn phận trên được.

 

Mỗi người trong chúng ta, nếu ý thức được điều đó, cần phải biết gìn giữ và bảo vệ môi trường sống chung quanh mình. Đó là một phương cách an toàn và nhân bản nhất trong thiên niên kỷ thứ ba. Và hơn nữa, có làm được như thế, chúng ta đã trả lại một phần nào món nợ mà chúng ta đã vai mượn trước của các thế hệ sau do việc làm suy thoái môi trường và phí phạm tài nguyên trong quá trình phát triển kỹ nghệ để phục vụ con người.

 

Và suy nghĩ rốt ráo kể trên chính là một hành động khẩn cấp mang lại cho trái đất an toàn và an lành hơn trong những ngày sắp tới.

 

Mai Thanh Truyết

Hội Bảo vệ Môi trường Việt Nam – VEPS

Houston 12/7/2022