Mai Thanh Truyết _EnviroVN
Tuesday, March 26, 2024
Monday, March 25, 2024
Saturday, March 23, 2024
Thursday, March 21, 2024
Wednesday, March 13, 2024
Hoàng đế Duy Tân
Duy Tân (chữ Hán: 維新 19 tháng 9 năm 1900 – 26 tháng 12 năm 1945),
tên khai sinh là Nguyễn Phúc Vĩnh San (阮福永珊), là
vị hoàng đế thứ 11 của nhà Nguyễn, ở ngôi từ năm 1907 đến năm 1916, sau vua
Thành Thái.
Hoàng đế Duy Tân là vị vua lên
ngôi nhỏ tuổi nhất trong 13 vua Nguyễn. Tuy nhiên Hoàng đế lại là người chững
chạc, có khí phách của một bậc đế vương. Cũng như cha mình, Hoàng đế Duy Tân là
người có tư tưởng chống Pháp. Hoàng đế đã cùng với Thái Phiên, Trần Cao Vân...
vạch định cuộc nổi dậy chống Pháp vào ngày 3 tháng 5 năm 1916. Nhưng âm mưu bại
lộ, Hoàng đế cùng Thái Phiên và Trần Cao Vân trốn ra khỏi Kinh Thành. 3 ngày
sau, Hoàng đế Duy Tân bị Pháp bắt và bị kết tội rồi đày sang đảo Réunion.
Hoàng đế mất ngày 21 tháng 11
năm Ất Dậu (25-12-1945) trong một tai nạn máy bay khi được 46 tuổi. Hoàng đế được
an táng tại nghĩa trang Thiên Chúa Giáo M’Baiki, thuộc Cộng Hòa Trung Phi. Ngày
6 tháng 4 năm 1987, Hoàng đế được cải táng trong khuôn viên của An Lăng (Lăng Dục
Đức).
Hoàng đế Duy Tân có 5 người
con (3 trai, 2 gái).
Thân mời đọc lại Đối – Đáp giữa
vua và Khâm sứ Pháp lúc bấy giờ:
***
“NƯỚC PHÁP KHÔNG NUÔI NỔI MỘT
NGƯỜI TÙ HAY SAO MÀ TA PHẢI CẦM TIỀN THEO”..
Sau khi bắt giữ vua Duy Tân,
người Pháp không vội lập vua mới như cách mà họ đã làm với vua Hàm Nghi. Chính
quyền Pháp quyết định sẽ áp dụng biện pháp "giáo dục" để Duy Tân trở
lại ngai vàng ngoan ngoãn hơn.
Theo "Đại Nam chính biên
liệt truyện", trên đường áp giải vua về đồn Mang Cá, khâm sứ Pháp hỏi rằng
vua có ân hận không? Duy Tân thừa nhận "có nhưng là vì ta chưa đánh được
người Pháp mà đã bị bắt!". Vậy là bước đầu của biện pháp "giáo dục"
đã thất bại.
Tiếp tục, người Pháp cho hoàng
thân nhà Nguyễn được vào thăm và khuyên vua cam kết an phận để được trở lại
ngai vàng. Vua trả lời rất trưởng thành:
- Ta sẵn sàng trở lại ngai
vàng, nhưng muốn ta trở lại, nước Pháp phải thi hành những điều khoản tự chủ của
Việt Nam trong hòa ước 1884, nước Pháp bảo trợ cho nước Việt Nam chứ không phải
bảo hộ nước Việt Nam. Pháp phải coi ta là một ông vua trưởng thành, trên ta
không có hội đồng phụ chánh, Pháp không được nhân danh ta làm những điều thuộc
quyền của ta!
Biết không thể "giáo dục"
thêm nhà vua, chính quyền Pháp trừng phạt bằng cách đày vua tới vùng thuộc địa
xa xôi, biệt lập, khắc nghiệt hơn hẳn so với các vua Hàm Nghi, Thành Thái - đảo
Réunion. Trước khi đi, Pháp cho vua "ân huệ" cuối là được mang theo
ngân khố để đổi lấy cuộc sống tốt hơn. Vua cười rằng:
- Ta làm gì có tiền. Tiền
trong nội khố là tiền của dân. Ta là người tù của Pháp, nước Pháp không nuôi được
một người tù hay sao mà cần phải cầm tiền theo.
Cuối cùng, vua chọn mang theo
cuốn "cách mạng Pháp 1783".
NGUYỄN THÁI SƠN
Ảnh lên màu: By Thái Sơn
Ảnh chụp vua lúc ở ngôi nhà nhỏ
trên đảo.
Thursday, February 29, 2024
Bước
ngoặt – Turning point
Thời điểm mà một tình
huống bắt đầu thay đổi một cách quan trọng, thông
thường là tích cực) - The time at which a situation starts to change in an
important way, esp. positive, way.
Trong lãnh vực văn chương nếu
nói đến “bước ngoặt” có thể có định nghĩa như sau:
Bước ngoặt xảy ra khi một điều
gì đó đổi hướng và khiến bạn phải đưa ra lựa chọn. Đó là thời điểm bạn quyết định
rằng mình cần thay đổi và phản ứng khác đi. Có thể những gì đã xảy ra trước đây
không còn là điều bạn muốn xảy ra trong tương lai nữa.
Trong cuộc sống của mỗi người
có nhiều bước ngoặt trong nhiều giai đoạn của đời người như:
-
Các mốc thời gian từ nhỏ cho đến trưởng thành,
có vợ con, công ăn việc làm, tuổi già…v.v…
-
Học cách nói chuyện với người lạ.
-
Thay đổi cơ thể của tôi áp dụng cho cả nam lẫn
nữ.
-
Học cách yêu thích đọc sách.
-
Thực hiện bước nhảy vọt - Taking the leap.
-
Nhận được lời khuyên có ảnh hưởng lớn từ người
khác.
-
Tiến về phía trước từ những tổn thương đã vấp
phải.
-
Giai đoạn bảy và tám bó: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc có Tầm
nhìn Cá nhân trong những năm này có thể tạo nên sự khác biệt giữa sự sống và
cái chết, cả về mặt cảm xúc lẫn thể chất.
-
Đặc biệt nhứt đối với người Việt, có hai bước
ngoặt lớn nhứt trong thế kỷ 20 là năm 1954 với cuộc di cư từ Bắc vào Nam, và
ngày 30/4/1975, cuộc di tản trước và sau ngày kể trên. Có thể nói đây không những
là một bước ngoặt lớn có thể được xem như là một
cuộc đổi đời của nhiều triệu người Việt
trong hai thời điểm trên.
Bước ngoặt
có ý nghĩa gì trong mối quan hệ giữa người và người?
Các bước ngoặt thường được định
nghĩa là các sự kiện làm biến đổi hoặc thay đổi mối quan hệ theo một cách nào
đó (Baxter, 2001; Baxter & Bullis, 1986).
Bạn có định
nghĩa nào về bước ngoặt trong cuộc đời mình?
Như trong cột mốc quan trọng, một
điểm trong chuỗi sự kiện mà tại đó xảy ra một sự thay đổi quan trọng (chẳng hạn
như vận may hay rủi của một người), bước ngoặt đến khi mà cuối cùng rồi cũng thừa
nhận mình vừa trải qua một bước ngoặt lớn hay một cuộc đổi đời, hoặc chuyển qua
một hướng khác hoàn toàn ngược lại với cuộc sống đã và đang nếm phải!
Như dù sao đi nữa, những bước ngoặt trong cuộc đời có thể tạo ra một mớ
bòng bong (mess) hoặc một điều kỳ diệu (miracle) tùy theo bạn chọn lựa.
·
Bạn có thể nhận thấy rằng có
những lúc bạn đang đi trên con đường vui vẻ của mình và dần dần nhận ra rằng
mình đã đến một ngã tư. Đó có thể là sự nghiệp mà bạn từng yêu
thích, mà giờ đây bạn cảm thấy khó khăn hơn khi thức dậy vào buổi sáng.
·
Rồi một ngày nào đó, bạn có
thể trằn trọc và tự hỏi mình đã từng nhìn thấy điều gì ở người đang ngủ bên cạnh
mình. Bạn có thể cảm thấy như thể nó đã đột ngột xuất hiện và bạn
chưa chuẩn bị sẵn sàng.
·
Bạn thậm chí có thể tự hỏi mình, "Tại sao tôi phải lâm vào hoàn cảnh nầy?” Hoặc,
"Tôi phải làm gì bây giờ?"
Trong mọi trường hợp, đó là
khoảnh khắc của sự thật mà bạn mà chính bạn tự khám phá sau một thời gian dài,
và vì không thể bỏ qua được nữa, bạn sẽ tạo ra một bước ngoặt trong tâm thức và
trong vô thức. Bước ngoặt trong trường hợp nầy có thể gọi là…một ngã rẽ
trong cuộc đời.
Câu hỏi tiếp được đặt ra là,
khi bạn nhìn thấy một bước ngoặt cho bạn, và bạn phải hành động như thế nào để
thích ứng với b gìước ngoặt mà bạn tự vạch ra?
Bước ngoặt xảy ra khi một điều gì, một
sự việc đó đổi hướng và khiến cho bạn phải đưa ra lựa chọn. Đó là thời điểm bạn
quyết định rằng mình cần thay đổi và phản ứng khác đi. Có thể những gì đã xảy
ra trước đây không còn là điều bạn muốn xảy ra trong tương lai nữa.
Đó là những điều thú vị, hoặc
có thể là những u uẩn về những bước ngoặt bạn có thể quyết định thay đổi điều
gì đó. Và khi bạn làm vậy, có thể một tương lai bất ổn có thể xảy ra khi bạn chọn
bước ngoặt đó!
Tóm lại,
Những bước
ngoặt thường đáng sợ. Thành thật mà nói, chúng có thể khiến bạn
sợ hãi - đặc biệt là khi chúng bất ngờ xuất hiện. Nhưng ngay cả khi bạn mong đợi
một sự thay đổi đáng kể trong cuộc sống của mình thì vẫn có thể có rất nhiều điều
không chắc chắn đi kèm với nó như bạn đã hoạch định.
Giống như bất kỳ quá trình
chuyển đổi quan trọng nào trong cuộc sống, nó có thể chứa đầy sức mạnh với mọi
thứ từ sợ hãi đến lo lắng, đau đớn và đau buồn, choáng ngợp và thiếu tự tin; từ
đó có thể đưa đến trầm cảm.
Nếu không có tầm nhìn cá nhân, khi đến một bước ngoặt, bạn có thể mắc một
trong hai sai lầm lớn: không làm gì hoặc có những hành động đột ngột, thảm khốc
và thiếu cân nhắc sẽ khiến cuộc sống của bạn bị đảo lộn. Việc
có tầm nhìn cá nhân mang lại cho bạn một công cụ để xử dụng hiện tại và trong
tương lai khi bạn điều hướng sự thay đổi trong tiến trình … chuyển hóa của bạn.
Xin nhớ, mỗi khi một bước ngoặt
mới đòi hỏi bạn phải xoay trở và chuyển dịch, bạn có thể lấy những kỷ niệm trước
đó làm hành trang hay bỏ lại sau lưng. Tùy bạn thôi!
Một tương lai vô định khi bạn
chọn một bước ngoặt, hay một chuyển hướng trong một trạng thái tâm hồn không ổn
định và nhứt là quỹ thời gian của bạn không còn nhiều.
Riêng đối với người viết, vì
đã qua tuổi 80, có nhiều câu hỏi What if? cũng có thể là những bước
ngoặt cho chuỗi ngày còn lại của cuộc đời:
·
Tôi cảm thấy thế nào về cuộc sống hàng ngày của
mình?
·
Tôi có thể làm gì để giữ cho mình khỏe mạnh và
hạnh phúc?
·
·
Tôi có thể cống hiến gì cho những người chung
quanh, những người cùng khổ ở quê nhà? Làm thế nào tôi có thể làm điều đó?
·
Ai sẽ được hưởng lợi từ kiến thức và kinh nghiệm
của tôi?
·
Tôi đang phải đối mặt với những tổn thất nào
khi quyết định lấy những bước ngoặt đầy bất trắc?
·
Tôi muốn thực hiện những thay đổi nào để
có được sự cân bằng và kết nối hơn?
·
Và mơ màng (vì đang ở trên mây) hơn nữa, ước
gì có một phép “thần thông” cho tôi trẻ lại 20 tuổi để… thực hiện nhữn ước mơ
còn đang dang dở!
Xin kết thúc một đoản văn tản
mạn đúc kết từ những góp nhặt cát đá trên mạng cùng với vài suy nghĩ vụng của một
ông già…
Xin Quý Bạn cố tránh chọn lựa những
quyết định bước ngoặt trọng đại khi quỷ thời không cho phép.
Mai
Thanh Truyết
Houston,
2/29/2024